Zwetend boomlijk

Onze boswachter Widmar en ecoloog Arnout-Jan ontdekte eind vorige week op een uren durende expeditie en na meer dan 100 dode boomstammen te hebben onderzocht, in een dicht fijnsparren bos een zwetend boomlijk met krulbladmos. Een goed teken voor de biodiversiteit van het natuurbos. Dat is wat we willen en ons best voor doen.

Wat is een zwetend boomlijk ?

De naam klinkt luguber en macaber. Toch zijn zwetende boomlijken een bron van leven in een natuurlijk bos hoe tegenstrijdig dat ook klinkt. Bossen zijn bijzonder, vooral natuurlijk omdat er zoveel bomen groeien. Bomen gaan ook dood. Door ziekte, een “sterke buurman” die al het licht wegkaapt of om andere reden. Een boom die dood gaat verliest zijn bladeren en de takken vallen af waardoor het na enige tijd als een spookachtig staketsel achterblijft. Dan valt of waait zo’n boom om en ligt de stam of de restanten op de vochtige bosbodem in de schaduw van andere bomen. En als het dan maar vochtig genoeg blijft en de stam lange tijd rust krijgt heb je uiteindelijk een zwetend boomlijk. Zwetend boomlijken zijn heel belangrijk voor de biodiversiteit in een bos. Diverse organismen zijn voor hun leven hiervan afhankelijk. Zoals mossen.

Mossen

Van deze mossen zijn een paar kleine soorten strikt afhankelijk van zwetende boomlijken. Het gaat dan om krulbladmos en breed moerasvorkje. Behalve krulbladmos vindt je ook andere mossen als gedrongen kantmos, viertandmos en gewoon knopjesmos. De tot de verbeelding sprekende term: zwetend boomlijk is afkomstig van de onvolprezen mossenkenner Klaas van Dort.

Op expeditie

Nu willen we natuurlijk graag weten als natuurbeheerder of deze zeldzame mossen in de bossen van het Drents-Friese Wold voorkomen? Zo gingen onze boswachter Widmar en ecoloog Arnout-Jan vorige week op onderzoek uit. Het bleek niet gemakkelijk deze soorten te vinden, maar na een uren durende expeditie en na 100 boomstammen te hebben onderzocht, ontdekte zij uiteindelijk in een dicht fijnsparren bos een zwetend boomlijk met krulbladmos. Dit is een indicatorsoort voor zwetende boomlijken en dan moet je op gaan letten! Even later vonden ze ook gedrongen kantmos. Heel goed nieuws!

Wat betekent dat nu eigenlijk?

Leuk zou je zeggen, maar wat betekent dat nu eigenlijk? Dat zal ik je proberen uit te leggen. In een natuurlijk bos is veel meer dood hout dan je nu in de huidige bossen kunt vinden. Onze relatief jonge bossen hebben domweg nog niet zoveel dood hout kunnen produceren van enige omvang. Vaak zijn er in het verleden ook nog bomen gekapt en afgevoerd. Dus je bent snel honderd jaar verder voordat je flinke stammen aan dood hout rijker bent. En een bos van 100 jaar is voor Nederlandse begrippen best oud. En waarom is dood hout dan zo belangrijk?

Meer biodiversiteit

Dood hout verteerd en vormt zo weer nieuw voedsel voor onder meer de bomen. Dood hout is ook het leefgebied voor veel insecten, paddenstoelen, mossen en vele andere organisme zoals spechten. Dus meer dood hout betekent meer biodiversiteit. En dat is precies wat we willen. Zo ziet een natuurlijk bos er uit! In het Drents- Friese Wold willen we dan ook meer dood hout in het bos. Daarom geven we de natuur meer de ruimte en laten we dode bomen zoveel mogelijk liggen en laten we ook vooral het bos ouder worden.

Schrik dus niet bij het zien van een zwetend boomlijk in het bos. Het brengt nieuw leven in het natuurbos!