De ijsvogel in het Asserbos (foto: Heleen Medema)

Marten van Dijken heeft een bijzondere blik op de natuur. Hij blijft zoals zoveel mensen in deze coronatijd in de buurt van zijn huis. Op steenworp afstand ligt zijn wandelbos. Geen Staatsbos maar een Stadsbos. Het Asserbos is een bos met een van de rijkste geschiedenissen van het land. Vol met verhalen uit verborgen DNA van oude bomen, diepgeworteld in de geschiedenis. In dat bos had hij een bijna dagelijkse bijzondere ontmoeting.

Assen heeft een stadswacht, een stadsbus, een stadhuis met haar stadsbestuur. Een stadsbos, dát heeft Assen ook. En wat voor één: het Asserbos is een van de mooiste en oudste bossen van het land. Assen kreeg haar bos tegelijkertijd met haar stadsrechten. Waar veel Nederlandse bossen nog geen 100 jaar oud zijn, stamt een deel van het Asserbos uit de tijd van Hugo de Groot en Piet Hein. Het huidige Asserbos werd halverwege de 18de eeuw ontworpen door landschapsklerk Wolter Hendrik Hofstede.

In dit bos wandel ik veel. Niet alle natuurschrijvers en -vertellers wonen in verstopt gelegen kleine boshuisjes met rode daken en bonte luiken voor de ramen. Deze schrijver woont gewoon midden in de oude binnenstad, onder de rook van drie kerken met torentjes, temidden van het geluid en het geroezemoes van de liederen van de stad. Al moet ik je verklappen dat achter het huis de eekhoorn zit, af en toe een uil. Het goudhaantje en de zanglijster hebben de oude taxus als woning en zondag ’s morgens vroeg miauwt de buizerd boven het Kerkplein.

Tijdens mijn wandelingen zag ik vaak de ijsvogel. Soms wel vier keer in de week en meestal op dezelfde plek. Alsof ze er voor mij vloog, zo voelde het soms, een vogeltje voor mij alleen. Ze kwam over de Bossloot vanaf het oude kerkhof, de Noorderbegraafplaats, aanvliegen, nadat ze eerst een klein vierkantje over de kerkhofgracht vloog. Bij de Hoofdlaan veranderde haar koers iets en steeg het azuurblauwe vogeltje enkele meters op. Waarschijnlijk om auto’s te ontwijken. Ze had vast een nare ervaring achter de rug. Daarna daalde ze bij de oude Herensociëteit om daar een rustpunt in te nemen op een takje.

Vaak hadden we dan even oogcontact, zo van: ‘Hee, jij weer.’ Als ik iets te veel bewoog of er kwamen andere wandelaars aan, vloog ze op. Maar niet weg. Een mooie verschil tussen haar en haar soortgenoten in het beekdal van de Drentsche Aa. Als je daar een ijsvogeltje ziet is het maar voor even: een blauwe flits en weg de einder in. Hoe anders is met dit Stadsijsvogeltje: ze vliegt op… en gaat 10 meter verderop zitten. Ze werd een bekendheid: steeds meer mensen zagen haar en stonden verwonderd stil om zoveel schoonheid.

Toen kwam de winter. Kort en krachtig. En ondanks dat de Bossloot en de Oude Bosbeek dankzij het kwelwater bleven stromen, ondanks dat de overloop van de ijsbaan in het beekdal bleef stromen… is ze verdwenen.

Heeft ze het niet gered?

Of is ze de wijde wereld ingegaan, naar haar soortgenoten? Een wandelaar en vogelkenner heeft haar misschien nog vastgelegd, onwetend over het feit dat het de laatste beelden waren.

Ik blijf intussen uitkijken naar het moment dat ik haar weer tegenkom, tijdens een van mijn wandelingen door het Asserbos.