Marten van Dijken heeft een bijzondere blik op de natuur. Vanuit het Staatsbosbeheerkantoor in Balloo, vanuit zijn tuinkamer aan de Beilerstraat in Assen of vanuit zijn hut in een boomgaard net buiten de stad deelt hij dit graag met jou. Vandaag deel 4: op enige afstand van het mooie Drentse dorp Hooghalen ligt een natuurgebied met een wel heel bijzondere naam. Verscholen op een plek die niemand kent, behalve zij die het weten. Niet vernoemd naar een inwoner, bijzonder plantje, gebeurtenis, kromme boom of volksverhaal. Nee, een naam die uitnodigt tot stilte én nieuwsgierigheid: het Paradijs.

Het Paradijs ligt ten noorden van het Groote Zand, een gebied van Het Drentse Landschap. Van deze plek maakte de beroemde Hooghaler boekenschrijver Johan Hidding eens een prachtig schilderij. ‘Waar het móói is’, zoals Vincent van Gogh over Drenthe schreef, zo onbeschrijflijk schoon is, dat hij het beter maar niet had kunnen zien als hij er niet voor altijd zou kunnen zijn.

Het aloude Drentse Landschap

Ik heb afgesproken met Gerlof Janssens, die woont op de hoek van (hoe kan het ook anders) de Paradijsweg. In zijn voetsporen kom ik er nu achter wat dit gebied zo bijzonder maakt, al is het beheer na 70 jaar totaal anders. Het Paradijs is een natuurterrein dat gekenmerkt wordt door dichtgegroeide heidezandverstuivingen met stuifduinen waar grove den, berk en eik op groeit. Daaronder staan veel varens en hier en daar wat bosbessen. Een verdroogde laagte, omringd door heide, geeft een puur schoolvoorbeeld van het aloude Drentse landschap.

Bosmeertje

Boeiend vertelt Gerlof me over zwemmen in die nu verdroogde laagte, waar vroeger altijd water in stond en waar veel Hooghalers op af kwamen. Dat kleine bosmeertje, wat het toen was, te midden van die zandduinen, hoe mooi moet dat geweest zijn. Met stijgende verbazing lopen we even langs de contouren van een sloot, met de hand gegraven om overtollig water af te voeren. Water werd opgepompt door de handmatig bediende molen uit het Molenvennetje, als daar gegraven moest worden voor de turf.

Dambeeren

We staan even later stil bij een steen. Daar kwamen volgens de verhalen de schepers van Rolde, Hooghalen en Geelbroek bijeen voor de laatste nieuwtjes. Daar hoor ik mijn gids vertellen over de verdwenen jeneverbesstruwelen – dambeeren noemt Gerlof ze – uit de tijd dat ze nog niet beschermd waren.

Korhoenders en fazanten

We lopen over oude karrensporen en beklimmen stuifduinen, zien prachtige plakken rood bekermos en rendiermos en restanten van sprokkelnesten van de rode bosmier. Een buizerd zweeft boven onze hoofden, houdt ons strak in de gaten. Ik geniet van Gerlofs verhalen van toen: over de korhoenders en de ontelbare fazanten, geliefde vogels voor af en toe een zondagsmaal.

Maar bovenal geniet ik van deze verscholen plek, de stilte, de luwte in de duinpannen en ik kom er achter waarom het Paradijs haar naam verdient. En hebben van Gogh en Hidding gelijk, het is ook nú nog, zoals een paradijs betaamt… onbeschrijflijk mooi!