Levendbarende hagedis, Zootoca vivipara

De hagedis is stiekem één van mijn lievelingssoorten. Als je de tijd neemt om ze goed van dichtbij te bekijken dan snap je vast waarom. Helaas gaat het met onze meest algemene hagedis, de levendbarende hagedis, niet zo goed. Reden te meer om je tijd te nemen bij deze prachtige dieren!

Ik ben een beetje een laatbloeier wat betreft mijn natuurkennis. Dit jaar is het pas mijn zesde seizoen dat ik me volop verdiep in alles wat leeft. Een uitzondering hierop vormen de reptielen en amfibieën. Je weet wel: kikkers, padden, slangen, hagedissen. Op mijn vervolgopleiding had ik een enthousiaste leraar die zich met reptielen en amfibieën bezig hield en hij maakte ook mij enthousiast. Waarom weet ik niet, maar ze blijven toch stiekem mijn favoriet van alle dingen in de natuur. Vooral de hagedis, dat vind ik echt een mooi en leuk dier. Het zijn een soort mini-dinosaurusjes in mijn ogen.

De hagedis

In Nederland leven 3 soorten hagedissen (4 als je de hazelworm ook meerekent, dit is een pootloze hagedis). Deze blijven relatief klein en ze zijn eenvoudig van kleur. Behalve de zandhagedis in het voorjaar, het mannetje kleurt dan felgroen. En de buiken zijn vaak ook mooi gekleurd, maar die zie je zo weinig.

De hagedis is dus een reptiel. Een koudbloedig dier dat een externe bron nodig heeft om op te warmen, meestal de zon. Je kunt ze dan ook heel goed vinden in de ochtend op zonnige dagen. Ze liggen lekker in het zonnetje op te warmen. Maar als je niet goed genoeg kijkt, dan zie of hoor je alleen de hagedis die snel de beschutting in schiet, want daar zit hij veilig. Hagedissen zijn op hun mooist als je ze goed van dichtbij kunt bekijken. Je ziet dan alle kleine mooie details. Een hagedis heeft schubben en elke schub heeft zijn eigen kleur. Zo kan het van een afstand lijken alsof hij één kleur is, maar als je dan dichtbij kijkt zie je allemaal verschillende kleuren.

Hoe goed ik ook mijn best doe, meestal zie of hoor ik een hagedis pas als die wegschiet. Ze hebben zo’n goede schutkleur en als ze stil zitten vallen ze helemaal niet op. Gelukkig duurt het vaak niet heel lang of ze komen langzaam weer tevoorschijn. De één gemakkelijker dan de ander. Zo had ik van de week een levendbarende hagedis die in een heidestruik wegschoot, ik ging er rustig op mijn knieën bij zitten wachten. Hij kroop langzaam naar boven in de heidestruik om weer lekker in het zonnetje te komen. Hij zat op zo’n 20 cm van mijn gezicht en keek af en toe met een schuin koppie even omhoog wat dat nou voor een gek groot ding was. Bij de eerste beweging, schoot hij snel weer veilig de struik in. Tja, ik moest wel verder met mijn werk.

Vakantie

Afgelopen weken was ik in Spanje op vakantie en wat heb ik daar een mooie hagedissen gezien. Je hebt er sowieso veel meer soorten dan in Nederland. Sommige soorten zijn een stuk groter, zelfs tot 60cm lang en wat een kleuren krijgen ze daar in het voorjaar! De één is felgroen en krijgt een felblauwe kop, de ander is normaal bruin maar krijgt een oranje kop met geel/groen en blauwige vlekken. Ik had even geen oog meer voor mijn lieve man. Ook hier werkte het heel goed om gewoon rustig af te wachten en heel langzaam te bewegen.

Ik heb ze van heel dichtbij kunnen bekijken terwijl ze hun gang gingen. Ze liepen vlak langs me, of lagen gewoon lekker te zonnen. Er ving er zelfs één een prooi terwijl ik op mijn buik vlakbij lag, wat een belevenis was dat! Ik kan het niet laten om een paar mooie foto’s te delen…

Slecht nieuws

In Nederland komen 16 soorten amfibieën en 7 soorten reptielen van nature voor. Tegenwoordig leven er ook nog enkele soorten uit het buitenland, die door ons mensen zijn geïntroduceerd, exoten. Landelijk worden al deze soorten al tientallen jaren geïnventariseerd, vooral door vrijwilligers. Stichting RAVON is dé organisatie die dit allemaal coördineert.  Met al deze inventarisatiegegevens kan RAVON zien of het goed of slecht gaat met een soort. Of ze dus toe- of afnemen.

Helaas gaat onze meest algemene hagedis, de levendbarende hagedis, al jaren in aantal achteruit. Sinds de start van de monitoring, al meer dan 20 jaar geleden, is de soort met zo’n 60% afgenomen. Daar schrik ik wel van. Als de trend zo doorgaat dan leven ze over 20 jaar niet meer in Nederland. Helaas weten we nog niet waar deze afname door komt, maar ze gaan proberen de oorzaak te achterhalen. Voor meer info hierover en hoe je kunt helpen klik hier

Blijven genieten

Reden te meer voor mij om nu volop te blijven genieten van alles wat ik zie en vooral om de tijd te blijven nemen als ik iets leuks zie. Ik wil je aanraden om hetzelfde te doen. Hoor je een keer iets ritselen, blijf dan eens een poosje wachten en kijk welke verrassing er weer tevoorschijn komt.