De Verkade-albums over natuur en landschap

Het thema van de 83ste Boekenweek is Natuur. Van 10 tot en met 18 maart bloggen de Drentse boswachters over hun favoriete boek. Met vandaag: boswachter Kees van Son redde als jongetje een stapel oude Verkade-albums van het oud papier en werd besmet met het natuurvirus.

“Eigenlijk ben ik helemaal niet zo’n boekenwurm, behalve in vakanties; dan kan ik me helemaal onderdompelen in een goed boek. Een van mijn favoriete onderwerpen is geschiedenis. Een paar boeken zijn me goed bijgebleven: Kruistocht in spijkerbroek van Thea Beckman of De oude man en de zee van Ernest Hemingway. “Ouwe meuk!” zeggen sommige collega’s dan. Klopt! Dat is zo, maarrr…  ze zitten in mijn geheugen gegrift.

Een ander stuk ‘geschiedenis’ is De Stam van de Holenbeer van Jean M. Auel; een geromantiseerd boek van de prehistorische ‘mensch’, zo’n 35.000 jaar geleden. Een dikke pil, maar ik las hem in één keer uit. Een prachtig verhaal over de worstelingen van de eerste moderne mensen. In dit boek staan ook prachtige landschapsbeschrijvingen, veel over natuur en vooral over kruiden.

Vogelzang

Toen mijn collega vroeg een blog te schrijven over een natuurboek waaraan ik de beste herinnering bewaar, schoot er eentje direct in mijn gedachte. Eigenlijk is het er niet één, maar maakt mijn boek deel uit van een hele reeks. Helaas voor sommige collega’s is ook dit oud, maar zéker geen meuk. Het gaat om Vogelzang van niemand minder dan Dr. Jac. P. Thijsse. Aan dit boek zit een heel verhaal vast.

Opa

Mijn opa, die ik helaas niet meer bewust heb meegemaakt (ik was 2 toen hij overleed), was naast kruidenier een écht natuurmens. Hij was vaak in het veld, bos of duin te vinden om te vissen, te jagen of om kievitseieren te zoeken die hij dan weer verkocht in zijn winkel (ik heb nog een door hem geschreven en aan mij gerichte ansichtkaart met op de voorkant een tekening van een kievit). Halverwege vorige eeuw was dat allemaal heel gewoon.

Oud papier

Een aantal jaar na de dood van mijn opa verhuisde mijn oma naar een kleiner huis. Ik ging regelmatig bij haar langs voor een glaasje limonade. Op een middag uit school zag ik dat ze het oud papier bij de weg had gezet. Daar stond ook een stapel boeken bij met een touwtje erom. Het waren allemaal Verkadealbums! Met prachtige titels: Dierenleven in Artis, Blonde Duinen, Bosch en Heide, De Bloemen en haar vrienden en nog meer. Dát vond ik zonde, nam ze mee naar binnen en vroeg waarom oma ze weg deed. Haar antwoord weet ik niet meer, maar ná de limonade nam ik de stapel mee naar huis. Ik weet dat ik uren door de boeken heb gebladerd en genoot van de prachtig geschilderde plaatjes van Jan Voerman, Jac. J. Koeman en Wenkebach.

Alle vogeltjes buiten

Eén van de Verkadealbums, met de titel Vogelzang, heeft er waarschijnlijk toe bijgedragen dat ik van mijn opa’s hobby mijn beroep gemaakt heb! Dit boek is 100 jaar na de geboorte van Jac. P. Thijsse uitgebracht en is het enige boek in de reeks Verkadealbums met foto’s, in plaats van ingeplakte plaatjes. Alle vogels hieruit kende ik uit mijn hoofd. Niet dat dit heel moeilijk was, want de meest gangbare Nederlandse vogels staan erin. Op de lagere school was ik geen uitblinker; vaak zat ik wat te dromen en zag volgens de meester altijd “alle vogeltjes buiten vliegen”. Tótdat we een diaserie te zien kregen over vogels in Nederland: ik wist ze allemaal te benoemen!”

Verkade-albums zijn in 1903 ontstaan toen de koekfabrikant Verkade plaatjes bij zijn producten ging voegen, die konden worden verzameld en in speciaal daarvoor gemaakte albums konden worden geplakt. De meeste albums gingen over diverse aspecten van de natuur en het landschap in Nederland (bron: Wikipedia). De Verkade-albums worden niet meer uitgegeven, maar de goede speurder vindt ze nog via antiquariaten, veilingen en de tweedehands handel.