Aangetaste fijnsparren nabij Grote plas in Landgoed Mensinge. Foto: Albert Broekman (Staatsbosbeheer)

Vandaag (vrijdag 16 februari) zijn we binnen de Kop van Drenthe begonnen met het verwijderen van fijnsparren die zijn aangetast door de letterzetter en de koperetser. We doen dit om te voorkomen dat de aantasting zich niet nog verder kan uitbreiden. De aangetaste bomen worden vóór 15 maart verwijderd in verband met het vogelbroedseizoen.

Ingrijpen om verspreiding te voorkomen

Zoals ik al aangaf gaat het hier om twee kever soorten, de letterzetter en de koperetser. Deze kevertjes tasten de fijnsparren aan die al een verminderde weerstand hebben. Deze verminderde weerstand is vermoedelijk ontstaan door de zachte winters van de afgelopen jaren. Een fijnspar heeft graag koude winters; daardoor kan de boom in winterrust komen.

De letterzetter is een klein kevertje dat veel schade kan veroorzaken. De mannetjes boren een gaatje in de schors van een fijnspar en lokken er een vrouwtje naartoe met een soort lokstof. Het mannetje paart met het vrouwtje, waarna het vrouwtje haar eitjes afzet onder de schors. Als de eitjes uitkomen, vreten de larven zich een weg – een gangetje – door het hout. De sapstroom van de boom wordt daardoor afgesloten en de boom sterft af. Als de larven volgroeid zijn, boren ze zich een weg naar buiten en gaan naar de volgende boom. Als je niet ingrijpt in dit proces dan kunnen de letterzetter en de koperetser behoorlijke schade aanrichten in een fijnsparbos.

Dood hout leeft

Daar waar het veilig kan, op ruime afstand van zandwegen en wandelpaden, laten we fijnsparren staan die inmiddels grotendeels of volledig ontschorst zijn. Deze bomen noemen we in vakterm – staand dood hout- en vormen een goede plek voor veel insecten, waar weer veel vogels op af komen. En voor holenbroeders zoals de specht die er z’n nest in kan maken. Fijnsparren waarbij de schors grotendeels of volledig is verwijderd kunnen niet meer zorgen voor een verdere verspreiding van de aantasting.

[/caption]

De werkzaamheden

Mijn collega’s – de boswachters Beheer- hebben de aangetaste fijnsparren een stip gegeven met een oranje of gele spuitbus. Zo weet de aannemer precies welke bomen verwijderd moeten worden. Dat gebeurt met een harvester om ze vervolgens in stukken te zagen. In deze uitzending van ROEG zie je hoe dat gaat. Daarna wordt het hout uit het bos gereden en op rolstapels (vakterm voor een stapel hout) langs de zandweg gelegd. Uiteindelijk worden de rolstapels afgevoerd naar de houtverwerkingsbedrijven. Zoals eerder aangegeven worden al deze werkzaamheden vóór 15 maart afgerond, zodat we op tijd klaar zijn voor het vogelbroedseizoen.

Albert Broekman