Staatsbosbeheer is deze week noodgedwongen begonnen met het kappen van een groot aantal zieke essen rond De Mussels bij Beilen. De bomen zijn teveel aangetast door de essentaksterfte. Omdat ze op de grens staan tussen de rijksweg A28 en de oprit naar het benzinestation De Mussels vormen de essen een gevaar voor de weggebruikers en de bezoekers van de parkeerplaats. Staatsbosbeheer verwijdert de bomen in samenwerking met Rijkswaterstaat.

De Mussels – Kremersgat
Het natuurgebied De Mussels-Kremersgat zoals deze voormalige zandwinningsplas bij afslag 30 Beilen-zuid voluit heet, is in het begin van de jaren zestig ontstaan. Nadat de zandwinning was gestopt kwam het gebied in onderhoud en beheer bij de Provincie Drenthe. Aan het eind van de jaren zeventig gaf de Provincie opdracht voor het beplanten van de omgeving van de Mussels. In 1980 is ruim veertien hectare bos aangeplant met essen, elzen, inlandse eiken en populieren. In het midden van de jaren tachtig werd het ruim veertig hectare metende natuurgebied (de plas en het omliggende bos) overgedragen aan Staatsbosbeheer. Een kwart van het bos rond de Mussels bestaat uit essen. Momenteel is de plas verhuurd aan de Hengelsportfederatie.

Essentaksterfte
Op veel plaatsen in Nederland is de es een beeldbepalende boom. Na ruilverkavelingen werden essen ingeplant in singels en dorpsbosjes. De es is een inheemse boomsoort die relatief snel groeit en daardoor in een korte tijd voor substantieel bos zorgt. Dat deze zelfde es nu massaal wordt aangetast door de essentaksterfte heeft niemand voorzien. De essentaksterfte komt al 20 jaar voor in midden Europa en breidt zich van daar uit.

Schimmel
Essentaksterfte wordt veroorzaakt door de schimmel het vals essenvlieskelkje. Deze schimmel tast vooral de gewone es aan. De aantasting is te herkennen aan donkere verkleuringen in de bast, die zich vooral op de jonge takken bevinden. Vanaf de top sterft de tak langzaam maar zeker af. Uiteindelijk gaat de boom dood, dit kan enkele jaren duren. De sporen van de schimmel verspreiden zich door de lucht over grote afstanden en kunnen zodoende gezonde bomen besmetten. Omdat de sporen in grote hoeveelheden in de lucht aanwezig zijn, heeft het preventief weghalen van zieke essen nauwelijks invloed op de infectiedruk op gezonde bomen. De schimmel die de essentaksterfte veroorzaakt kan niet worden bestreden, daardoor is het beheer van aangetaste bossen en singels vooral gericht op de veiligheid van de bezoeker. Met het snel weghalen van de zieke essen wil Staatsbosbeheer voorkomen dat omvallende essen of essentakken gevaarlijke situaties veroorzaken.

Werkzaamheden en nieuw bos
De essen bij de Mussels zullen met voorrang worden gekapt. Het risico dat er weer bomen over de rijbaan van de A28 vallen, is groot. Dat bleek wel na de storm van 18 januari jl. toen er enkele bomen op de weg zijn beland. Veiligheid voor alles. Na het afronden van de werkzaamheden zal Staatsbosbeheer zich buigen over de nieuwe inrichting van de omgeving van de Mussels. Wij wachten eerst af of er zich spontaan bos ontwikkelt. Mocht dat na enkele jaren niet slagen, dan kijken we of we zelf opnieuw bomen gaan planten. Voor welke boomsoorten dan zal worden gekozen, staat nog niet vast.

Hans Kruk, boswachter Zuidwest Drenthe.