DRENTHE – Een wolf op tien kilometer van de Nederlandse grens! Met veel belangstelling volgen liefhebbers van grote roofdieren – waaronder ikzelf – de tocht van de waarschijnlijk jonge wolf in de buurt van Meppen. De wildernis is nu echt in aantocht. Jammer alleen dat het dier gewoon langs de weg liep. Dat doet toch een beetje afbreuk aan het ‘wilde’ gevoel.

Dat klinkt een beetje cynisch, maar zo bedoel ik het niet. Ik geef eerlijk toe dat ik een romanticus ben. Ik zie dezelfde wolf liever in een eindeloze verte, dan dichtbij langs de kant van de weg. Maar ik ben ook realist genoeg dat wildernis in Nederland een wat lastig begrip is en dat voor een wolf of welke diersoort dan ook, juist alles wildernis is. Die kent dat onderscheid niet. Zo’n rechte effen weg is best handig als je je snel wilt verplaatsen als wolf.

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=Qq0-p77SJK4&w=560&h=315]

Hier zie het filmpje dat van een wolf werd gemaakt in de buurt van Herzlake, 60 kilometer van de grens. Mogelijk is dit dezelfde wolf die gisteren werd gezien op 10 kilometer van de grens. 

Radio 1 Vandaag
Toen ik het nieuws over die wolf op mijn telefoon zag, had ik net een debat achter de rug met twee lijsttrekkers voor de Provinciale Staten-verkiezingen en bollenteler Jan Seubring. Radio 1 Vandaag was naar Assen afgereisd. Het debat waar ik voor uitgenodigd was, ging over de komst van groot wild zoals edelhert, damhert en misschien toch ook wel wild zwijn.

Want lijsttrekker Marianne van Tol van D66 zei, tot mijn grote vreugde, het jammer te vinden dat Provinciale Staten in november had beslist dat het wild zwijn voorlopig animalis non grata blijft, terwijl voor edelhert en damhert een zogenaamde soorteffectrapportage (SER) mag worden gemaakt. Daarin wordt onderzocht onder welke voorwaarden die soorten weer terug kunnen keren in Drenthe. (Luister hier de uitzending terug, vanaf 16.00 uur gaat het over het groot wild.)

De wolf en het grote wild zijn hoe dan ook twee onderwerpen die nogal zichtbaar zijn en hopelijk op termijn in een aantal grote Drentse natuurgebieden voor wat meer wildheid kunnen zorgen. Maar wat ik minstens zo interessant vind, is de sluipende ‘verwildering’ van Drenthe. Ontwikkelingen die heel langzaam gaan en de meeste mensen niet opvallen, maar die wel laten zien hoe de natuur (als wij haar de ruimte geven) haar eigen boontjes dopt.

Raven
Half februari zag ik een groepje van 10 (TIEN) raven vliegen boven de Molenduinen in Norg. Dat lijkt in beginsel gewoon een leuke waarneming. Maar eigenlijk is dit, als je het vanuit een ecologisch perspectief bekijkt, net zo’n interessant fenomeen als die wandelende wolf en de mogelijke komst van het grote wild.

Een groepje raven in februari betekent dat het moet gaan om een zogenaamde vrijgezellengroep. Raven leven echter vooral in paren. Beide echtelieden blijven elkaar hun leven lang trouw en bezetten een vast territorium. Die territoriumhouders zijn sterke en dominante vogels. Ligt er ergens een kadaver – raven zijn vooral aaseters – dan zijn het vooral die dominante vogels die zo’n kadaver opeisen.

Als jonge vogel zonder territorium heb je geen schijn van kans om aan je kostje te komen. In een omgeving waar je van een natuurlijke ravendichtheid kunt spreken, vormen de territoriumlozen groepen. Samen kunnen ze namelijk wel op tegen die sterkere vogels. Onderzoeker Bernd Heinrich heeft daar twee prachtige boeken over geschreven: Ravens in winter en Mind of the raven.

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=UEoKsoUD1JU&w=560&h=315]

Pauline Arends maakte vorig jaar dit filmpje over een raaf die probeert te eten van een kadaver van een das. Hier is mooi te zien dat de raaf er behoorlijk moeite mee heeft. De vogel heeft de hulp van grote roofdieren nodig die het kadaver voor hem ‘openen’. 

In Drenthe kun je nog niet spreken van een natuurlijke ravendichtheid, denk ik. Tot nu toe is er een handvol broedparen bekend (Drents-Friese Wold, Veenhuizen, Omgeving Havelte). En er zijn ook diverse van broeden ‘verdachte’ paartjes. En dat maakt die raven ook zo mooi. Met hun onmiskenbare stemgeluid en vluchtcapriolen trekken ze heel erg de aandacht, maar tijdens het broeden zijn het buitengewoon stiekeme beesten. Maar als er dan ineens wel zo’n jongerengroep opduikt, heeft zich in de ontwikkeling van Drentse ravenpopulatie een nieuwe fase aangekondigd. Het gaat niet meer alleen om een handvol broedparen! Dit zou wat mij betreft minstens zo groot nieuws moeten zijn als wolf en zwijn.

En om de romanticus in mij weer wat ruimte te geven: het zou nog mooier zijn als we in Drenthe de ecologische relatie tussen wolf (roofdier), zwijn (prooidier) en raaf (aaseter) kunnen herstellen. De realist in mij ziet ook wel dat dit minder eenvoudig is dan er een stukje over tikken, maar die rondtrekkende groep jonge raven is voor mij wel een metafoor zoals we volgens mij naar Drenthe moeten kijken. Niet als een lappendeken van kleine en grote natuurgebieden, maar als één geheel. Net als die groep jonge raven waarschijnlijk doet…

Boswachter Aaldrik Pot

ps. ik snap ook heel goed dat tussen die natuur allerlei gebieden liggen met totaal andere belangen!
ps. 2. Het schijnt dat de wolf waar ik in dit stukje over spreek vandaag al bij Sleen is gezien en gefotografeerd: Klik hier voor het nieuwsbericht en de foto’s.