De Elperstroom is een klein beekdal in het Hart van Drenthe, 1 kilometer ten oosten van het dorp Elp. De beek ontspringt bij het dorp Schoonloo, stroomt door het bos van Schoonloo richting het Oranjekanaal. Het water wordt onder het Oranjekanaal door geleid en takt aan bij de Westerborkerstroom. Uiteindelijk komt het water terecht in NW-Overijssel.

Wat heeft de Elperstroom nu met de Eemshaven te maken? Eigenlijk niets, maar RWE/Essent bouwt op het moment een steenkoolgestookte electriciteitscentrale in de Eemshaven. Zo’n centrale zorgt voor toename van stikstofuitstoot in Noord-Nederland. Ondanks dat uit onderzoek is gebleken dat de uitstoot geen directe invloed heeft op Natura 2000-gebieden, heeft RWE/Essent besloten om vanuit maatschappelijke betrokkenheid geld beschikbaar te stellen voor herstel van natuurterreinen die kwetsbaar zijn voor stikstof. De Elperstroom is één van de Natura 2000-gebieden waar de komende anderhalf jaar met RWE-geld gewerkt wordt aan het noodzakelijke herstel van de waterhuishouding.

Veel sloten en greppels, die het gebied geschikt maakten voor landbouwkundig gebruik, gaan dicht. Ondergrondse waterstromen worden dan niet meer afgevangen door de vele sloten, maar komen langzaam als kwelwater in de Elperstroom omhoog. Hoe meer kwelwater in de Elperstroom omhoog komt hoe groter de kans dat de zeer kwetsbare en zeldzame blauwgraslandjes en een klein stukje kalkmoeras zich herstellen. Het gebied is niet voor niets aangewezen als een Europees Natura 2000-gebied.

Kalkmoeras komt in Nederland op nog maar vier plaatsen voor en is dus nationaal, maar ook internationaal, uiterst zeldzaam. Vroeger kwam de parnassia voor in de Elperstroom. Door verdroging is die soort verdwenen. Gelukkig komen er nog wel veel andere zeldzame plantensoorten voor, bijvoorbeeld de tweehuizige zegge, vlozegge en kleine valeriaan. In de Elperstroom is de laatste populatie van de zilveren maan, een zeldzame vlindersoort, te vinden in Noord-Nederland. De grauwe klauwier, een zeldzame vogelsoort voelt zich er ook thuis.

boswachter Evert Thomas