Zei de baas vorig jaar: “Als jij nou eens een boek schrijft over Mondriaan.” Nou, met plezier, maar dat betekent wel dat er geen tijd meer is om dit blog te vullen. Met pijn in het hart neem ik er afscheid van. Wat was dit een reis! Al die Staatsbosbeheerders die ik ontmoette en die me het mooiste van wat Nederland te bieden heeft, lieten zien. En soms ook het ergste. De vele gesprekken met de ecologen waarin er geen grens zat aan de diepgang. Maar ook: de musea en kunstenaars die ik bezocht, de begeestering die gedeeld werd.

Wie iets van een natuurgebied, of een landschap überhaupt, wil begrijpen, begint met het water. En dan niet alleen met de voor de hand liggende zaken zoals neerslag of grondwaterstand. Je moet proberen de hele waterhuishouding, over een langere periode, in kaart te brengen. Alhoewel we daar in Nederland heel goed in zijn, blijven er […]

Prikkeldraad is overal. In onze natuur-en landbouwgebieden en in de stadslandschappen. Het viel journalist Dick Wittenberg op terwijl hij door Nederland fietste. Uiteindelijk schreef hij een cultuurgeschiedenis over prikkeldraad. Fraai schetst hij hoe de uitvinding ervan haast noodzakelijk was. “Miljoenen hectaren vruchtbaar land liggen klaar om bewerkt te worden, ware er niet een tekort aan […]

Het landschap spreekt een taal. Of is dat te romantisch geformuleerd en is het in wezen stom en onverschillig? Benoemen wij alleen maar delen van het landschap om er vat op te krijgen? Hoe verklaar je dat er op het Schotse eiland Lewis meer dan honderd woorden zijn om in het veen en op de heide elk hoogteverschilletje, elk […]

De schatten die je als kind ontdekt! Zo vond ik in de ‘goej kamer’ van mijn oma’s piepkleine boerderij een schaaltje met goudklompjes. Geen echte, wist ik heus wel. In de stenen-en mineralengids las ik over pyriet, dat ook wel gekkengoud genoemd wordt. Twee dingen kon ik niet over uit: dat de natuur zo’n klontering van kubusvormen kan produceren […]

Zeker, ons platteland was vroeger veel mooier dan nu. Maar was het leven er ook beter? Tussen het fraaie plaatje van zeg mijn geboortedorp van voor de ruilverkavelingen en verhalen over het leven toen, zit zo’n discrepantie dat ik, stel dat het kon, niet eenvoudig terug zou willen. Dat komt omdat ik weet hoe ongelofelijk hard […]

De Staatsbosbeheerbibliotheek is vol van schatten. Ik vond een geweldig artikel in het ‘Gedenkboek dr. Jac. P. Thijsse’ uit 1935. De bundel viert de zeventigste verjaardag van Nederlands grootste natuurbeschermer en markeert het veertigjarig bestaan van het tijdschrift De Levende Natuur. De publicatie die mijn aandacht trok heet ‘Botaniseren in de kerk’, voorwaar een bijzondere titel. […]

Hij is er, De Bosatlas van het Cultureel Erfgoed. Laat ik op voorhand zeggen dat het een verrukkelijk bladerboek is. Eerst kijk ik natuurlijk: staat Limburg er fraai in, en dan komt Staatsbosbeheer goed uit de verf en is er deze keer wel aandacht voor het veen? (vergeten in de Canon van de Nederlandse Geschiedenis). Al na de eerste […]

Het is Earth Day. En ik heb iets te vieren: sleutelbloemen! Ik heb jarenlang gedacht dat die, op één plek na, verdwenen waren uit de bossen in mijn geboortedorp, Spaubeek. Dat blijkt niet zo te zijn. Vlakbij mijn ouderlijk huis ligt een heel klein bos, een strook van 30 bij 70 meter of zo die […]

Ooit in een oude steenfabriek geweest? Als die niet gerestaureerd is, zou ik het ook niet aanraden. Maar toch was het als kind een van mijn favoriete speelplekken. In mijn dorp, Spaubeek, stond een enorme ringoven. Dat is eigenlijk een groot labyrint van gemetselde gangen. Die waren met hun tongewelven gebouwd voor de eeuwigheid en vormden geen […]

In het Zuid Limburgse Spaubeek, mijn geboortedorp, staat een fantastisch bouwsel. Het is een openluchttheater uit de jaren twintig van de vorige eeuw. De achterwand en de coulissen, uitgevoerd in beton en cement, zijn grotendeels verdwenen. Een stukje ervan staat nog en dat is vol graffiti gespoten. De zitplaatsen, net als bij een klassiek amfitheater in […]

Tussen Spaubeek (mijn geboortedorp), Schinnen (waartoe ook Puth en Sweikhuizen behoren) en Geleen, ligt het Stammenderbos. Het maakt deel uit van een terrein dat Natuurmonumenten het Geleenbeekdal noemt. Die naam is correct, maar niemand zal hem gebruiken. Het bos kent behoorlijk steile hellingen en in de velden en weiden eromheen liggen reusachtige carréboerderijen. Alhoewel de ruilverkavelingen over dit […]

In het Limburgs noem je elke ‘putsgewijze ontgraving’, of dat nou een kuil, groeve of mijn is, een ‘koel’. In Spaubeek, mijn geboortedorp, ligt een enorme zand- en grindgroeve die iedereen ‘de koel’ noemt. Tientallen jaren lang reden grote vrachtwagens beladen met grind of, veel waardevoller, zilverzand, door het dorp. Dat stopte ergens in de […]

Dat allitereert lekker zo’n titel. En het ís ook lente en ik bén ook in limburg. Maar eigenlijk wil ik het over de kaardebol hebben. Die zie ik hier gelukkig volop, vooral in de graaf, dat is Limburgs voor berm (of talud of greppel). Ik wandel tussen Spaubeek en Klein Genhout. Iets te voortvarend laat […]

Voor een kleine studie van de Diemerscheg kan ik natuurlijk niet om het Natuurdagboek van Nescio heen. Tussen 1946 en 1955 hield hij dit bij (dus ver na het verschijnen van De uitvreter en Titaantjes uit respectievelijk 1911 en 1915). Sinds 1996 is het Natuurdagboek meerdere malen herdrukt. De Diemer vondsten – en die zijn […]

Ik raakte niet uitgekeken op een plek die ik toch heel goed ken. Hoe natuur nooit verveelt en alles als een geschenk onderweg is.