De achttiende Westhofflezing werd gister gehouden door Pieter van Vollenhoven. Victor Westhoff (1916-2001) was de belangrijkste natuurbeschermer van na de oorlog. In de zaal zitten heel wat mensen die hem gekend hebben; het uitwisselen van anekdotes over deze gedreven bioloog hoort bij het evenement. Wat doet Van Vollenhoven bij een ‘ons-kent-ons-biologenclub’? Dat vroeg hij zichzelf ook af. Met “ik weet niks van natuur” […]

“Na het in de loop van vorige jaar is gelukt om in de Biesbosch een natuurreservaat te verwerven heeft één van de medewerkers van mijn Instituut het voorstel gedaan het Ministerie van O.K.W. in overweging te geven de bever, Castor fiber L., weer in Nederland in te voeren.” Aldus een fijne getikte brief van het […]

Als kind kwam kunstenaar Sjoerd Buisman (Gorinchem 1948) al veel in de Biesbosch. Hij heeft er eindeloos gewandeld en gespeeld. Thuis legde hij collecties aan van schatten uit het gebied; schedeltjes, steentjes en takken. De Biesbosch betekende ook een vroege kennismaking met de wilg. Die wonderlijke boom, je kunt hem knotten en de waterloten, de wilgentenen, voor […]

Niet origineel, maar wel altijd fraai: blaadjes en takjes toevoegen aan een papiermengsel zodat ze in het uiteindelijke ‘geschepte’ resultaat, als door een vlies bedekt, in het papier zitten. Op eco-bruiloften zie je zelfs dat zaadjes in papier en karton van een aandenken verwerkt worden. Dat laat je later gewoon achter in je tuin -groeit er een bloem uit, ter herinnering […]

Vrijdag 11 september vond bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed het symposium ‘Natuur & Cultuurhistorie’ plaats. Hoezeer de organisatie ook op een vlammende stammenstrijd had gehoopt, met wilde nieuwlichters tegen de wachters van het oude cultuurlandschap, de spreekwoordelijke koppensnellerij bleef uit. Ik vond het een verademing. En terwijl ik zie dat er nog heel wat […]

Het Handboek Exoten leest als het programma van een hele foute partij. Het rept van ‘ongewenste gecultiveerde bastaardvarianten’ -die ‘verstoord en gedood mogen worden’. Of “als ze eenmaal gevestigd zijn, is het zaak direct in te grijpen.” In het eerste voorbeeld gaat het over de soepgans, in het tweede over de Japanse duizendknoop. Kortom over planten […]

Net zoals vorig jaar zien we in het voorjaar dat het aantal slachtoffers van de vogelgriep snel toenam. In de derde week van juni waren er naar schatting in de provinciale eenheid Zuid Westelijke Delta (provincie Zeeland, Biesbosch, Goeree Overflakkee en Hoeksche Waard) in gebieden van Staatsbosbeheer ruim 5000 dode vogels opgeruimd door ingehuurde uitvoerders of in eigen beheer.

De prachtige blauwborst is weer terug in het duin. Een genot voor het oor en voor het oog.

De baardman is een inheemse rietvogel die jaarrond in Nederland verblijft. In de zomer eet hij insecten, maar die zijn in de winter veel schaarser. Om de winter toch te kunnen overleven, moet hij een aanpassing maken aan zijn maagdarmstelsel.

De afgelopen weken streken duizenden grutto’s neer in de regio. Een deel kwam opvetten in de nieuwe stukken van de Biesbosch en een kleiner deel keerde terug op het weidevogelreservaat van de Alblasserwaard; de Donkse Laten. Dit is één van de weinige plekken in Nederland waar de populatie van deze bedreigde weidevogel stand houdt.

De zomerperiode is met een Hollandse afwisseling van zon en regen voorbij gevlogen en de herfst is inmiddels goed begonnen. Het broedseizoen ligt nu echt achter ons en de vogeltrek is volop aan de gang. Een mooi moment om terug te kijken op het groei- én broedseizoen in de Biesbosch. Naast de visarend, zeearend en de bever is de Biesbosch rijk aan zoveel meer. Wij proberen daar samen met vrijwilligers elk jaar zicht op te houden door allerlei tellingen en inventarisaties. Dat vraagt altijd even tijd om alle waarnemingen, inventarisaties en feiten van de boswachters en vrijwilligers op een rij te zetten. In dit blog geven wij een samenvatting van het afgelopen seizoen.

Een groep vrijwilligers van Staatsbosbeheer zette zich de afgelopen weken veelvuldig in om afval dat met hoogwater de Biesbosch in is gestroomd, op te ruimen. Door weer en wind, regen en kou haalden deze opruimhelden al 5,5 kuub plus drie volle aanhangwagens afval op. Ze voorkwamen hiermee dat het afval verder het gebied in spoelde en uiteindelijk uiteen kon vallen in minuscuul kleine en schadelijke microplastics.

In deze nieuwe rubriek “Biesboschbewoner” zetten de boswachters van Staatsbosbeheer iedere maand een van de vele bijzondere bewoners van de Biesbosch in het licht. Deze maand: het echt judasoor.

De Biesbosch is in de winterperiode van groot belang voor landelijke en zelfs West-Europese populaties watervogels. Grote aantallen watervogels komen vanaf de nazomer specifiek naar de Biesbosch toe om hier te overwinteren. Vanaf november zien we daar steeds meer soorten uit het Hoge Noorden bij komen. Deze soorten komen al generaties lang naar de Biesbosch en zijn zeer verstoringsgevoelig. Hier vinden ze namelijk open stromend water, voedsel én de nodige rust. Zoetwatergetijdengebieden zijn zeldzaam maar o zo belangrijk voor watervogels om de winter door te komen. Staatsbosbeheer hanteert daarom al jaren de winterrust om tienduizenden watervogels de nodige rust te bieden.

Een schrankkeet functioneerde in de 19e en 20e eeuw als eenvoudig verblijf voor griendwerkers in de Biesbosch. Ze aten en sliepen er tijdens hun wekelijkse werkzaamheden in de griend. Om die cultuurhistorie te tonen, heeft een groep vrijwillige gidsen onlangs een replica van een schrankkeet gebouwd op de Hofmansplaat in de Brabantse Biesbosch. Deze keet is nu te bezoeken onder begeleiding van een gids.

Welkom in de kraamkamer van Moeder Natuur! Zo worden bezoekers in deze tijd van het jaar welkom geheten in de natuurgebieden. Een kraamkamer is kwetsbaar. Dat betekent dat niet alles is toegestaan. Zoals je buiten de paden begeven of honden los laten lopen. Brave honden die aangelijnd zijn en (vooral) hun baasjes worden beloond en krijgen van Staatsbosbeheer en de gemeente Dordrecht de komende maanden een presentje in de Biesbosch.

Beste visarend-liefhebbers, welkom terug voor alweer het derde jaar bij de live webcam van de visarend in de Biesbosch! De eerste visarenden zijn al in Frankrijk gezien, ze hebben nog een weekje nodig en dan is deze prachtige vogel weer terug in Nederland. Gaan we dit jaar weer genieten van broedende visarenden?
Lees hieronder meer over wat we de komende tijd kunnen verwachten.

We zitten nog middenin de winterperiode maar in de Biesbosch is het broedseizoen alweer begonnen! Verschillende vogelsoorten beginnen al in hartje winter met het vormen van een broedpaar, het kiezen van een broedgebied en het bouwen van hun nest. Vandaar dat Staatsbosbeheer de broedrust in de Biesbosch per januari laat ingaan. Verschillende vroeg beginnende broedvogels hebben echt hun rust nu al nodig.

Altijd al schoolgids willen worden in Nationaal Park De Biesbosch? In februari 2023 start een nieuwe schoolgidscursus. De opleiding wordt georganiseerd door IVN in samenwerking met Staatsbosbeheer en het Biesboschcentrum Dordrecht. Het cursusprogramma is gericht op het vergroten van de natuurkennis van de Biesbosch. Daarnaast staan didactische vaardigheden centraal binnen de opleiding.

De Biesbosch is in de winterperiode van groot belang voor landelijke en zelfs West-Europese populaties watervogels. Grote aantallen watervogels komen vanaf de nazomer specifiek naar de Biesbosch toe om hier te overwinteren. Vanaf november zien we daar steeds meer soorten uit het Hoge Noorden bij komen. Deze soorten komen al generaties lang naar de Biesbosch en zijn zeer verstoringsgevoelig. Hier vinden ze namelijk open stromend water, voedsel én de nodige rust. Zoetwatergetijdengebieden zijn zeldzaam maar o zo belangrijk voor watervogels om de winter door te komen. Staatsbosbeheer hanteert daarom al jaren de winterrust om tienduizenden watervogels de nodige rust te bieden.

Herdenkingsbos de Vlinder is vol. Afgelopen zaterdag zijn de laatste dertig bomen geplant. In 2012 gingen de eerste bomen de grond in, met het planten van de laatste bomen is het bos nu voltooid. Het aantal bomen in het herdenkingsbos komt daarmee op ruim 300.

Zwerfafval is een breed bekend probleem, ook in de Biesbosch. Om het afvalprobleem in de Biesbosch aan te pakken hebben verschillende partijen de handen ineengeslagen. Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, Provincie Noord-Brabant, Gemeente Altena, Gemeente Dordrecht, Gemeente Drimmelen en Waterschap Rivierenland gaan de komende twee jaar intensief samenwerken in de campagne ‘Samen houden we de Biesbosch schoon’.

De maand februari is nog niet ten einde maar mag nu al gerust bijzonder ruig genoemd worden. Vorig jaar genoten wij in deze periode nog van een prachtige winterse periode, nu was het ronduit stormachtig! En niet één storm, nee, een record van wel zes échte stormen achter elkaar! De laatste stormen genaamd ‘Dudley’, ‘Eunice’ en ‘Franklin’ zorgden niet alleen voor veel wind, maar bliezen vooral veel water naar de Biesbosch! In dit blog kijk ik nog even terug op deze bijzonder stormachtige dagen.

Bij de Biesbosch begon het allemaal met een stormvloed: de Sint Elisabethsvloed. Op de nacht af, te weten van 18 op 19 november 1421 markeren we het ontstaan van dit waterrijke gebied. De Grote Waard veranderde in een binnenmeer, waaruit uiteindelijk de Biesbosch is ontstaan. Een terugblik op 600 jaar Biesbosch. Een meer dan boeiende geschiedenis!

Het is momenteel een drukte van belang in de Biesbosch. En die drukte wordt gelukkig veroorzaakt door de grote aantallen vogels! De vogeltrek naar het zuiden is momenteel volop aan de gang en dat is te zien aan de vele vogels die overal in de Biesbosch verblijven. De visarend is één van de vele vogelsoorten die nu de Biesbosch aandoen om even uit te rusten én bij te eten onderweg naar het verre zuiden. Naast de 5 paartjes die in het gebied 8 jongen kregen, komen er nu wekelijks nieuwe visarenden bij. Het is nu dus dé tijd om zelf een poging te wagen om deze prachtige roofvogel te zien!

Als de waterstanden de komende dagen weer zakken naar gangbare zomerwaardes maken Biesbosch bezoekers en rivierjutters kans op een ontmoeting met een heel mooi insect. Een soort die sinds 25 jaar gelukkig weer in ons land voorkomt. Een hoopvolle terugkeer , die te maken heeft met een verbeterde waterkwaliteit. Ik heb het natuurlijk over de rivierrombout.
Dit jaar inventariseert de Vlinderstichting een aantal strandjes in de Sliedrechtse Biesbosch op deze soort. De Biesbosch met zijn Merwedes en Amer is een belangrijk opgroeihabitat. Tijdens voorgaande onderzoeken bleken die strandjes en kribben een belangrijk ´uitsluipgebied´.

Speelbos de Elzen is opgeknapt en daar zijn we heel blij mee. Op 17 juli organiseren we daarom speciaal voor kinderen diverse activiteiten.

In deze blog neemt William Schelling, Boswachter Beheer in de Biesbosch, u mee naar een van de meeste waardevolle typen natuur langs de grote rivieren; de stroomdalgraslanden van de Sliedrechtse Biesbosch. Nee, dat is niet mijn eigen waardering voor deze schitterende natuur. Dat zijn de woorden van Victor Westhoff, een bioloog uit de vorige eeuw en een autoriteit op het terrein van natuurbescherming.

Staatsbosbeheer is naast haar rol in het beheren en beschermen van natuur ook heel actief op het gebied van natuurbeleving zoals het organiseren van excursies en jeugdactiviteiten. De jeugd is voor ons een hele belangrijke doelgroep en daarom hebben wij in de Biesbosch voor schoolkinderen …de Schoolboot!

In het ‘webcamnest’ is op 31 mei het eerste kuiken van de visarend geboren. Om 8:04 uur kroop live het eerste kuiken uit het ei. Op 23 april werd het eerste ei gelegd, op 25 april het tweede ei en op 29 april het derde ei. Na 38 dagen broeden kwam vandaag dus het eerste ei uit en konden we live meekijken naar hoe dit kuiken al snel verse vis kreeg toegestopt. Uniek! De verwachting is dat in de komende dagen de andere twee eieren ook uitkomen. De visarend voelt zich ook dit jaar thuis in de Biesbosch. Een recordaantal van 5 paar is gaan nestelen en uiteindelijk is er sprake van 4 broedparen.