[youtube https://www.youtube.com/watch?v=Cp9R6lJ9904]
Op International Yoga Day, afgelopen dinsdag, noemde ik haar al: Dona Holleman. In deze documentaire zegt ze terloops hele interessante dingen over mens en natuur. Holleman, die in haar vroege jeugd tussen Indië (bezet door de Japanners en daarna weer door de Nederlanders) en Nederland heen en weer reisde maakte via haar ouders kennis met Krishnamurti (1895-1986). Toen deze als jongetje in India op het strand speelde, werd hij door de vooraanstaande theosoof Charles Webster Leadbeater ontdekt en aangewezen als manifestatie van de boeddha (de Maitreya, wat toekomstige betekent) en de Christus. Het voert hier te ver om precies uit te leggen wat de Theosofische Vereniging voorstaat, maar dat de leden geloofden in de komst van een spiritueel wereldleider, die ze zelf zouden herkennen, zegt al heel wat. Je kunt het erover hebben wat de juiste term is, maar in feite werd Krishnamurti door de Vereniging gekaapt, met de presidente, Annie Besant, als zijn voogdes. Krishnamurti (die toen nog Krishna heette) en zijn broertje worden naar Engeland gebracht waar Besant ondertussen de Orde van de Ster van het Oosten in het leven had geroepen. Krishna werd daar het hoofd van -hij was vijftien. Hij deed er een vriendschap voor het leven op, dat wel, met Lady Emily Lutyens, vrouw van de beroemde architect. Krishnamurti werd de hele wereld overgesleept en kwam in 1923 in contact met Philip baron van Pallandt die hem in Ommen kasteel Eerde en de bijbehorende 2000 hectare park en bos schonk. Krishnamurti wilde geen bezit, dus het geschenk werd in een stichting ondergebracht. Later zouden het kasteel en de gronden die er direct aan grenzen naar Natuurmonumenten gaan, de bossen werden grotendeels eigendom van Staatsbosbeheer.
Eerde werd het hoofdkwartier van de Orde van de Ster van het Oosten. Er kwamen overnachtingsplekken en infrastructuur om dit spiritueel wereldcentrum draaiende te houden. Beroemd, en door duizenden bezocht, werden de Ster-kampen die vanaf 1924 tot de oorlog jaarlijks gehouden werden. Van Lady Emily weten we dat ze de sfeer in de kampen nogal hysterisch vond. Krishnamurti ondertussen toonde zich een ware meester. Vanaf 1927 zei hij in zijn toespraken herhaaldelijk “niemand kan u bevrijding schenken, u dient deze zelf innerlijk te veroveren”. In 1929 hief hij de orde op, en bedankte voor het lidmaatschap van de Theosofische Vereniging. Tot aan het einde van zijn leven heeft hij gepraat en geschreven over de meest uiteenlopende onderwerpen -er is zelfs een bundel met alleen maar uitspraken over natuur en milieu. Kern van zijn ‘leer’ is ‘de vernietiging van het denken’. Dat is behoorlijk boud. Wat hij bedoelt is dat ons denken ons vasthoudt in het verleden waardoor je alles wat nu is, mist. Dat is ook wat Dona Holleman bedoelt wanneer ze het over the present moment heeft. In 1964 spreekt ze Krishnamurti die haar adviseert yogalessen te volgen bij B.K.S. Iyengar. Holleman gaat naar India. Nu behoort ze tot de belangrijkste docenten ter wereld, en ook zij heeft er altijd voor gewaakt dat er geen sektarische toestanden ontstaan. Geen persoonsverheerlijking, niet blijven hangen in middelen. In de documentaire zegt ze: “Yoga is good: it is healthy, fun, a good tool. But if you think that the tool is the whole thing then I think you are on the wrong track because you get lost in the tool and you lose all this.” En ze wijst naar de natuur om haar heen.

Voor deze post is gebruik gemaakt van:
-Dona Holleman, Eyes of Innocence, the complete interviews taken for the documentary video ‘A Fish in Search of Water’. Pandion Enterprises, 2002
-Mary Lutyens, Krishnamurti, Jaren van vervulling. Uitgeverij Ankh-Hermes, Deventer 1983