Als kind kwam kunstenaar Sjoerd Buisman (Gorinchem 1948) al veel in de Biesbosch. Hij heeft er eindeloos gewandeld en gespeeld. Thuis legde hij collecties aan van schatten uit het gebied; schedeltjes, steentjes en takken. De Biesbosch betekende ook een vroege kennismaking met de wilg. Die wonderlijke boom, je kunt hem knotten en de waterloten, de wilgentenen, voor van alles en nog wat gebruiken. Daar had ik het afgelopen weken al over. Als je een wilgenteen in vochtige of natte grond steekt, ‘slaat hij aan’, er groeit een nieuwe wilg uit. Dat biologische gegeven wordt door tal van ‘rotondekunstenaars’ toegepast: je vlecht een vorm van wilgentakken, en zie, die loopt helemaal mooi groen uit. Buisman verrichtte het echte pionierswerk voor de groeisculpturen van wilg. Een wilg groeit horizontaal, op z’n kop, vanuit de loten. En de takken zijn ook nog eens heel buigzaam. Je kunt er, zoals Buisman vele malen deed, een knoop inleggen en die groeit dan mee met de boom. In de Biesbosch worden in nog maar een klein deel de wilgen geknot. Dus van Buisman kun je misschien nog wel ergens in het immense gebied een vroege knoop aantreffen.
In volksverhalen wordt de kruin van de wilg gezien als een plek waar heksen huizen. Een fluitje, gesneden uit het hout van de wilg, zou ze verjagen. (Hoe je zo’n fluitje snijdt, is makkelijk op internet te vinden).
De Biesbosch is een goede plek om je te verbergen. Hele delen zijn alleen per boot te bereiken, en dan soms zo wild en dicht begroeid, dat je aanleggen wel uit je hoofd laat. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het verzet actief in dit gebied. In ’44-’45 liep de grens van bevrijd en onbevrijd Nederland door de Biesbosch. Er ontstond een geheime ‘koeriersdienst’ die berichten vanuit het bezette deel van het land naar de geallieerden bracht en vice versa.
Vanaf december 1968 trok de kunstenaar herman de vries zich vijf weken terug in de Biesbosch. Waarschijnlijk is toen de kiem gelegd voor de ’toevalswerken’, zoals die nu te zien zijn in Museum Kröller-Müller. Voor de vries is de voortdurend veranderende veelvormigheid van de natuur niet zomaar te verklaren als een keten van oorzaak en gevolg. Er is veel eerder sprake van een realm of endless possibilities.[youtube https://www.youtube.com/watch?v=7xSUkVkbj_E]De Biesbosch trekt meer bijzondere mensen. Hennie Kelner, die soms ‘de heks van de Biesbosch’ of de ‘Biesbosch Barones’ genoemd wordt, woont er. Zij weigerde opnames van Man Bijt Hond en Showroom -hoe liefdevol die programma’s ook gemaakt worden, je staat er toch te kijk. Omroep Drimmelen lukte het wel Hennie te filmen en maakte dit prachtige portret. Hennie verblijft in een huis naast de gigantische Amaliahoeve uit 1938. In de officiële beschrijving van het Rijksmonument staat dat de hoeve van belang is als voorbeeld van “de sociaal-economische ontwikkeling van de landbouw in de Brabantse Biesbosch, met name de ontginning van natuurgebieden ten behoeve van de landbouw.” Nu noemen we het gebied ‘nieuwe wildernis’. De Amaliahoeve wordt beschouwd als ‘zuiver Delftse School’ -een richting in de Nederlandse architectuur, zo tussen 1925 en 1955 die zonder het traditionele karakter van het platteland aan te tasten wel een bouw nastreefde die strikt ingegeven was door de functie (en dus vooral niet te decoratief mocht zijn).
Maar terug naar Hennie. Met haar ‘duifje in de pan’ en paardenbloemontbijt, liep ze eigenlijk vooruit op een hele eetcultuur zoals we die nu zien. Raw food, wildplukken, oogsten uit de natuur, allemaal niks nieuws voor Hennie. Staatsbosbeheer kan trots zijn op Hennie als gids in de Biesbosch. Ik ga toch een kaartje sturen, naar dat onmogelijke adres.