[youtube https://www.youtube.com/watch?v=gQKVkFDVCpU]Wat te zeggen over The last wolf, de nieuwe film van Jean-Jacques Annaud, bekend van The Bear (L’ours) en Seven years in Tibet. Het is magistrale kitsch en ook nog zeer geweldadig.
China, 1969, het land wordt geregeerd door een van de grootste barbaren van de twintigste eeuw, Mao Zedong. Hij had bedacht dat ook de afgelegen gebiedsdelen van de Volksrepubliek ‘beschaafd’ moeten worden. Dat deed hij bijvoorbeeld door studenten uit Peking naar de steppes van Binnen-Mongolië te sturen om de nomaden te leren lezen en schrijven. Zo belandt Chen Zhen in een yurt en leert hij het leven van de schaapsherders en paardenhouders kennen. Hun bestaan is nauw verweven met dat van de wolf, die zowel angst inboezemt als religieus ontzag afdwingt. De film heeft een duidelijke moraal: als je te veel neemt uit de natuur, word je gestraft. De wolven laten gedode gazelles liggen in een sneeuwmeer. Zo hebben ze in het voorjaar ook nog eten. Corrupte communisten roven de natuurlijke ijskast van de wolven echter leeg. Gevolg: de wolven gaan achter de schapen aan.
Chen Zhen is gefascineerd door de wolven. Zou er iets waar zijn van de verhalen die hij hoort over Tengri? Dat is de god van de wolven die de zielen van alle dode wolven ontvangt. Chen Zehn besluit het gedrag van een welp te gaan bestuderen. Dat diertje rooft hij uit een nest. Neemt hij daarmee ook te veel? Gaan de wolven wraak nemen, misschien wel geholpen door Tengri? Dat mag de kijker zelf bepalen maar slachtingen genoeg. Van een schitterende huiver zijn de woedende wolven die een kudde paarden een bevroren meer in drijven. Je ziet de hoeven door het ijs gaan. De scène stolt. Een tafereel als uit Pompeii, maar nu zijn de dieren overvallen door ijskou.
De communisten besluiten alle wolven te doden. Een duidelijke verwijzing van de filmmaker naar de campagne van Mao om de vier plaagdieren, rat, vlieg, mug en mus uit te roeien. De grote leider, met zijn droom  om van een achterlijk, agrarisch China een industriële grootmacht te maken, had wetenschappers aan het werk gezet. Die kwamen met cijfers: elke mus eet 4,5 kilo graan per jaar. Dood je een miljoen mussen dan kun je 60.000 mensen voeden. Voorwaarts! En honderden miljoenen vogels werden afgemaakt. Toen de mus praktisch was uitgestorven bleken de Chinezen een ecologische (en dus humanitaire) ramp te hebben veroorzaakt: mussen eten namelijk niet alleen graan maar ook insecten. Er volgden gigantische sprinkhanenplagen die meer landbouwschade veroorzaakten dan de mussen en bijdroegen aan de hongersnood van 1958-1961.
Het blijft een beetje akelig om naar te kijken, die welp van Chen Zehn die de hele tijd aan de ketting moet. Maar de band die tussen mens en dier ontstaat, is wel met heel veel gevoel in beeld gebracht. Oh, als Chen Zehn de kleine wolf leert zwemmen. (Wat het dier vanzelf blijkt te kunnen). De wolf bijt letterlijk van zich af, wanneer Chen Zehn wil dat hij tegen zijn instinct ingaat. De student zou kunnen sterven aan de beet, maar de wolf heeft zijn respect gewonnen en Chen Zehn neemt hem niets kwalijk. Sterker nog, hij houdt van zijn wolf.
Je raadt het al: wanneer alle wilde wolven zijn afgemaakt, is de kleine wolf van Chen Zehn de laatste…De film is gebaseerd op een boek van Lü Jiamin en dat is in China het meest gelezen boek, op het rode boekje van Mao na. Er blijft een grote vraag over: wat hebben de Chinezen ervan geleerd?