[youtube https://www.youtube.com/watch?v=UD1ZVsYLE0E]Zang en dans als remedie tegen een spinnenbeet? In het Zuiden van Italië was het eeuwenlang gewoonte om een slachtoffer te genezen met een tarantella, wat zowel de naam is van het muziekstuk als de dans. In het Italiaans kun je het woord taranta gebruiken om verschillende potige kruipers aan te duiden, zelfs de hooiwagen kan ermee bedoeld worden. En natuurlijk de tarantula. Maar zijn beet is heel zeldzaam (meestal houdt hij het bij insecten). Er is nog een andere taranta: de Mediterrane zwarte weduwe, die in het hele Middellandse Zeegebied voorkomt. Een beet, vooral van haar, veroorzaakt pijn, verstijving van de spieren, braken, zweten en maagkrampen. De symptomen kunnen drie tot zes dagen aanhouden. In sommige verhalen lees je ook over waanvoorstellingen tijdens die periode. En in een zeventiende-eeuwse bron heeft men het over ongecontroleerde lach- huil- en woede-aanvallen die decennia na de beet nog kunnen optreden.
De Zwarte weduwe, te herkennen aan haar dertien vlekken, houdt zich graag op in velden. Haar meeste slachtoffers maakte ze dan ook tijdens de oogsttijd en onder de boeren. Het schijnt dat tienermeisjes sneller ten prooi vielen aan de beet dan jongens…
Na de beet kon lethargie en melancholie optreden en het is eenvoudig te bedenken dat men die wilde tegengaan met een vrolijke wijs en een opzwepend ritme. Maar het is complexer. In de middeleeuwse geneeskunst ging men uit van de humeurenleer: in elk mens overheerst een van de vier lichaamssappen: bloed, gele gal, zwarte gal of slijm. Dat bepaalt je temperament, je krijgt dan respectievelijk zeer levendige (sanguinische), snel geprikkelde (colerische), neerslachtige (melancholieke) en heel rustige (flegmatieke) individuen. De spinnenbeet nu verstoort die saphuishouding. Om te herstellen moet de muziek gevonden worden die bij je karakter past en bij de aard van de spin die de beet toebracht. Heus, dit was meer dan bijgeloof onder ‘het volk’. De grote Athanasius Kircher (1602-1680), een van de eersten die opperde dat de pest door micro-organismen werd veroorzaakt, schreef meerdere malen over de verschillende vormen van tarantisme (zoals de gevolgen van een beet genoemd worden) en de genezing die erbij hoort. In sommige bronnen wordt er ook kleding in specifieke kleuren voorgeschreven als heilmiddel.
Het gezelschap voor oude muziek L’Arpeggiata, nam in 2001 een cd op met 17 liederen die allemaal iets met tarantisme te maken hebben. Bij de cd hoort een boekje met de geschiedenis van de tarantella. (Voor wie nog veel meer wil weten dan ik hier post). Er is woeste dansmuziek en er zijn klaagliederen. Er is de mooie zang van Marco Beasley, held van het Napolitaanse lied.

En Marco Beasley is dit weekend in Nederland! Met een ander repertoire, maar anyhow. Vandaar zo’n vroege hsftw. Hij staat op Wonderfeel, een nieuw festival met klassieke muziek voor iedereen. Het is op Schaep en Burgh, het hoofdkantoor van Natuurmonumenten in ‘s-Graveland. Het park, met zijn fantastische lanen, rododendronpartijen en weides is al een magische plek. Als je daar ook nog muziek aan toevoegt! Dan heb je het leven zoals je dat hoort te genieten op een buitenplaats.