[youtube https://www.youtube.com/watch?v=XIaxKAZzR4I]Wanneer The Guardian het heeft over a limp, aimless film without any feel for 17th century speech or manners en Die Welt schrijft over Dialogen die am Rand der Debilität angesiedelt sind, dan ga ik kijken. Ik heb het over de film A little Chaos, die bij ons uitgebracht wordt als The King’s Gardens. Het is een tuinfilm, en die wil ik altijd zien.
Alan Rickman (professor Sneep) regisseerde de boel en speelt Lodewijk XIV. Het is 1682 en aan het hof van de Zonnekoning krijgt de tuinarchitect André Le Nôtre de opdracht om Versailles te verrijken met een spectaculaire nieuwe toevoeging. De koning wenst een buiten balzaal waarin hij en zijn hofhouding kunnen schitteren. Le Nôtre komt er niet helemaal uit en laat andere ontwerpers op sollicitatie komen. Wie heeft wel een briljant idee? Dat blijkt Sabine de Barra (Kate Winslet) te zijn. Sleutelscène: De Barra op weg naar haar gesprek verplaatst in de tuin van Le Nôtre, waar de buxus strak in de symmetrie staat, een pot. De meester slaat het gade vanuit zijn raam. Et voilà: titelverklaring (een beetje chaos) en een ontluikende liefde.
Maar werkelijk alles wringt in de film. In een kostuumdrama mogen feit en fictie door elkaar lopen. (Zie wat voor een meesterwerk Sofia Coppola afleverde met Marie Antoinette). Als het geheel maar overtuigt -en dat gebeurt geen moment in The King’s Gardens. Nu is het ook lastig om een volledig fictief personage als De Barra in een geschiedenis te knutselen die zo bekend is als die van Versailles. Maar het is bespottelijk om de film op typisch Britse locaties als Hampton Court Palace te draaien, en dan van de kijker te verwachten dat hij daar Versailles in ziet. Rickman gaf in een interview aan met De Barra ook een feministisch geluid te willen laten horen. Dat wordt voor de kijker wederom lastig. Moet ik me nu ineens gaan voorstellen dat Le Nôtres Salle du Bal, ook bekend als het Bosquet des Rocailles, door haar ontworpen is? Dat vraagt te veel van de verbeelding.
Wat overblijft zijn de gesprekken over chaos versus orde. De Barra vertegenwoordigt een stem die pas in de achttiende eeuw gehoord werd. Le Nôtre vraagt haar: “Do you believe in order over landscape?”. Zij antwoordt dat het allemaal zo ‘Rome and the Renaissance’ is wat ze op Versailles ziet. Zou het ook mogelijk zijn om Franse orde aan de natuur op te leggen? Maar rococo, de meest Franse van alle stijlen, in 1682 wordt wat lastig, laat staan een landschapspark (het tegenovergestelde van een renaissancetuin maar heel erg à l’Anglaise).
Ondertussen heeft De Barrra zelf een verrukkelijke tuin waar ze tussen zeeën van vingerhoedskruid lantaarns heeft opgehangen. Nog zo’n fraai beeld: met Le Nôtre maakt ze een wandeling en ze komen bij een sprookjesachtig bos waar de wilde hyacinten volop bloeien. In een boom hangen linten met briefjes eraan en kristallen glimmers die tinkelen in de wind. Een koninklijke lapjesboom? Le Nôtre zegt niet meer dan “it’s a shrine’. Ik vermoed dat Rickman hier verwijst naar de historische Le Nôtre die zijn drie kinderen verloor toen ze nog heel jong waren.
Glorieuze nonsens: op het eind wordt de openlucht balzaal opgeleverd (waarvan ik me moet voorstellen dat die van De Barra is, maar waarvan ik weet dat Le Nôtre hem ontwierp). Terwijl het hof zich duizelig danst onvluchten Sabine en André de orde en de waanzin. Het bos in. De kijker blijft achter met more than a little chaos.

Wel behoefte aan een dosis kostuums en veel Versailles? Kijk Le Roi Danse. De Salle du Bal zit er ook in.

Naschrift: Als we dan toch aan suggesties doen (zie reacties), even hardop dromen: een film over Daniël Marot! Kijk wat ik zag op de tentoonstelling in het Rijks, die ik gister besprak. Die vrouw met die pot, dat had zo uit The King’s Gardens kunnen zijn. Maar de scène is van de hand van Marot. Wat een orde.