Toen ik terugkwam uit Amerika, lag het nieuwe boek van Marjolein Bastin op de mat. Nou ja, eigenlijk van Anneke Muller over en met Marjolein. Het is een soort biografie waarin we een inkijk krijgen in het leven van Nederlands beroemdste illustratrice. De vroegste jaren komen het beste uit de verf. Steeds weer blijkt hoe belangrijk de tuin is voor Bastin.
Als klein kind woonde ze in Loenen aan de Vecht. Al haar zintuigen werden gescherpt in de tuin. Ze herinnert zich de geur van buxus, framboos en kruiden, de kleuren van de bloemen en bovenal het kleine gewemel van insecten en vogeltjes. Haar held, en een inspiratie voor het leven, werd Jac.P. Thijsse. Die twee hebben wel wat gemeen, ook Marjolein móet haar liefde voor de natuur delen. En beiden zijn feilloos in hun observaties. Bekijk maar eens een van Marjoleins vroegste tekeningen. Ze zal nauwelijks meer dan acht geweest zijn. Ze zegt hierover: “…kevers, dennenappels, bladeren en andere kleine dingen die ik buiten vond. Ik begon met mijn verfdoosje en een stuk papier en ik dacht: Wat een wonder! Het was mijn manier om de indruk vast te houden van de natuur, waar ik zo van hield.”Het waren de oorlogsjaren, daar in Loenen. Maar Marjolein groeide beschut op. Haar herinneringen zijn zoet, alhoewel er zeker armoede was. Wat in haar gedachten overblijft van die tijd is het geluid van koerende houtduiven in de oude eiken, de geur van blauwe regen onder het raam. Telkens gaat de ontdekkingstocht in de tuin iets verder. Naar de slootkant; paardenbloemensla plukken voor de konijnen. Van het tuinpad af, naar de rivieroever, spelen in het botenhuis. En alleen een kunstenaar of denker herinnert zich dit: “Dan zat ik in een zeilboot die daar lag, heen en weer te schommelen en keek omhoog. En omdat dat botenhuis van hout was, met van die kieren, zag je dat gezeefde licht dat er zo doorheen viel.”
Zo herkenbaar: Marjolein wilde niet naar school. Ze wilde thuis blijven en alles in de tuin ontdekken. Later werd school, en vooral huiswerk een stuk leuker. Ze richtte een terrarium in, met aarde, mossen en stukjes boomstam. Te gast had ze mestkevers, een hazelworm en rupsen die ze volgde in hun transformatie naar vlinder.
Dan krijgt Marjolein tekenles, gaat naar de Academie, en al snel wordt ze een Beroemde Nederlander vanwege haar werk voor Libelle. Haar eerste werk voor dat blad is al weer van veertig jaar geleden! Een contract met het Amerikaanse bedrijf Hallmark, hier vooral bekend van de wenskaarten, maakte van ‘M.B.’ een multinationale onderneming. Het staat er niet met zoveel woorden, maar het geld stroomt binnen. Met haar man koopt ze huizen in Amerika, op de Kaaimaneilanden, op Ameland en in Zwitserland. Ze tekent nu ook wasberen en prairieplanten, tropische stranden, bananen en papegaaien. Maar waar ze ook is, onze internationale ster gaat gewoon op haar knieën door de tuin. In het Zwitserse Lenk schrijft ze: “Ach, het is hier nu zo’n paradijs. De tuin is zo mooi, met bloemen, vlinders, vogels en allerlei spannende beestjes in de vijver. Laatst heb ik de uitgekomen libellen geteld (je kunt de huidjes waar ze uitgekropen zijn, tellen, want die hangen aan de waterplanten) en ik ben tot ver over de honderd gekomen.” Ja, Marjolein blijft van de natuur.
Oh, die irissen waar ik het gister over had en waarvan ik zeker wist dat ze dit weekend open zouden gaan…Kijk, vanochtend!

Marjolein Bastin, Tekenen is ademen. Door Anneke Muller, uitgegeven bij Waanders, Zwolle 2015
De titel van deze post is ontleend aan een van de favoriete gedichten van Bastin: Het Kind en Ik van Martinus Nijhoff (1894-1953).