Nunspeet op de Noord-Veluwe is als kunstenaarsdorp veel minder bekend dan Oosterbeek in het zuiden. Het nieuwe museum in Nunspeet bewijst dat dat onterecht is. Ik moet bekennen dat ik ook nog nooit van Ben Viegers (1886-1947) gehoord had. Het museum wijdt zijn openingstentoonstelling aan deze kunstenaar, die vanaf 1938 in het dorp woonde. Viegers werkte er praktisch elke dag in de buitenlucht. Hij trok er gewoon met de fiets op uit. Zoals bijna altijd het geval in kunstenaarsdorpen – in Nunspeet woonden en werkten tussen 1890 en 1950 zo’n 100 kunstenaars – zijn de schilders vaak oorspronkelijk uit de stad, of zijn daar opgeleid. Het pure van het platteland zien zij als een verademing. Het werk van de Nunspeters is nooit radicaal, maar breekt wel met al te gladde schoonheidsidealen. Logisch ook, buiten met je uitklapezel en tubes verf wordt het allemaal wat vlotter en directer. En grover, zoals we bij Viegers zien. Dat is geen belediging, het is juist uitermate knap hoe je met die borstelige toets zo perfect het licht weet te vangen, en dat in alle seizoenen. Een blij veld narcissen, het geel nog geler tegen de achtergrond van zwart geboomte, de zon die in vlekken op een boombast speelt, bloesems die dik op het doek liggen, de schaduw van berken, in lila, ze zijn allemaal heel overtuigend. Al zijn landschappen, zelfs de herfstige, maken je even zorgeloos. Viegers betrok met zijn gezin een oud huis in het dorp. Hij knapte het zelf op en hij schilderde het heel liefdevol, ik zou er meteen intrekken. O ja en ik moet naar Elburg. Viegers verbeeldt dat zo innig.
Komt dat nou door de omgeving? Maar in mijn hoofd neuriet het van “Een vaste burcht…” Ik loop door naar de permanente opstelling. Nunspeet, begin vorige eeuw per trein en stoomtram bereikbaar en opgenomen in een netwerk van fietspaden, stond voor “den naar ‘buiten’ snakkende stadsmensch” op de eerste plaats in de lange rij van ‘Veluwse zomeroorden’. Naast veel recreanten trokken dus ook kunstenaars naar het dorp, waar hotels en uitspanningen verrezen en de schildersbent zijn eigen tentoonstellingen organiseerde. Niet alles hier is mijn smaak, en hoeveel ‘korenschoven op het land’ wil je laten zien?
Maar dan! Wat mij betreft de verrassing van het Noord-Veluws Museum, een winterlandschap van Arthur Briët (1867-1933). Hij is vooral bekend van boereninterieurs. In zijn achtertuin liet hij een huisje bouwen, helemaal ingericht. De schilderijen die hij daarvan maakte verkocht hij de ene keer als ‘interieur in Vierhouten’, de andere keer als ‘boerenwoning in Ermelo’.
Maar dat winterlandschap dus. Het lijkt bijna avond. Alles is zichzelf genoeg. Het land rust. Is het kerst?

Naar Nunspeet? Aan een kant van het station ligt op vijf minuten lopen het museum, aan de andere kant en net zo dichtbij: de bossen.