Tradities veranderen. Is het niet ‘van binnenuit’ dan toch wel door het weer (om het woord ‘klimaat’ even te vermijden). Neem afgelopen zaterdag, het zoveelste warmterecord. Terwijl, het weekend van Allerheiligen en Allerzielen hoorde gewoon koud en nevelig te zijn. En gevuld met chrysanten. Nu is het 21 graden en de begraafplaats lijkt wel een recreatieoord. Nog steeds traditioneel, maar drukker dan ooit: de Nationale Natuurwerkdag. Die trok dit jaar 14.500 vrijwilligers. Straks wordt Nederland echt weer mooi.
Ik trok naar Kasteel Groeneveld. Daar zijn nu de orginele platen van Charlotte Dematons te zien op de tentoonstelling Nederland is een Feest! Ik ben fan en vond dat de kunstenares een klein eerbetoon verdiende. Haha, gasten dachten dat ik die molen zelf bijelkaar geborduurd had én dat die ook nog terug te vinden zou zijn op een van de kunstwerken  van Dematons. Sorry, zo mooi is het niet.
Wie het boek goed kent, kan misschien denken, ‘waarom zou ik de prenten nog in het echt gaan bekijken?’ -dacht ik ook even. Maar er is zo’n verschil! Alleen al de kleuren, die in druk toch iets van hun intensiteit verliezen. Aangename schok: ik had altijd aangenomen dat de kaft een soort computergegenereerde collage was, maar die heeft ze dus ook helemaal gepenseeld -de echte details met een eenharige kwast. Ongelofelijk, die wolken van Ruisdael of het schuim op de zee. Zelfs in deze kleine afbeelding verwerkte ze de zeven ‘beeldmerken van Nederland’ die in alle grote platen terugkomen: de gele ballon, de reiger, de tuinkabouter, een oude kampeerbus, bootje Nooitlek (uit Paul Biegels ‘De Kleine Kapitein’), de schippers van de Kameleon en Zwarte Piet. Tegen die laatste werd niet gedemonstreerd. Dematons observeert en geeft weer (en haalt behoorlijk wat grapjes uit), maar is niet bezig met oordelen. In een krantenberichtje las ik nog iets over ‘onze volksaard’ -vind ik ook al ver gaan. Het is juist zo knap aan Dematons, dat elk figuurtje een individu is met een eigen handeling, niet zomaar bladvulling.
Dematons reed eindeloos door Nederland, alle seizoenen wou ze op verschillende plekken vastleggen. Wat groeit er in de berm? En wanneer worden de bomen eigenlijk groen? Het kostte haar drie jaar en ze ontdekte Nederland is helemaal niet plat, groen en klein. Het is eindeloos gevarieerd. Maar zegt ze “je moet er zijn.”

Op Kasteel Groeneveld is de zolder ingericht voor kinderen. Ze kunnen er spellen doen gebaseerd op de platen van Dematons. Vergeet elders in het kasteel niet even naar de enorme ‘kaart in vogelvlucht’ te kijken die Stoopendaal  in 1763 van Groeneveld maakte. Zoek de koets! (Voor de kenner: je kunt prachtig de achttiende-eeuwse slingeraanleg zien, rococo, maar een opmaat voor de landschapsstijl). En dan naar buiten, waar het er allemaal is. Zoals Charlotte zei: “je moet er zijn.”

Foto’s: Manon Wigny en Rein Berends.