[youtube https://www.youtube.com/watch?v=jN19k29e_Ys?list=PLTMnLfsJOfKvATvU61j1_-Tq-wGbRYeAC]Hoe herman de vries zijn kunstenaarschap invult doet soms wel aan zen denken. Vandaar dit filmpje waarin Alan Watts (in 1960!) iets uitlegt over zen. In de jaren zestig zou het heel populair worden ‘wat met zen te doen’. Er komen zelfs uit verschillende stromingen en sektes meesters rechtstreeks uit Japan in Amerika onderwijzen. Sommigen zeggen wel: “Alan Watts? That’s not zen.” Boeddhisten onder elkaar, het is af en toe net de Dordtse Synode. Maar ik hou van Alan Watts. Als hij het heeft over ‘glorious rippling’ om een steen te beschrijven. Dan heb je mij.
herman heeft wel aangegeven het werk van D.T.Suzuki (1870-1966) bestudeerd te hebben. Dat was ook zo’n Japanner in Amerika en hij schreef het fantastische Zen and Japanese Culture -dat herman overigens in het Duits las. Als je een keer in je leven iets wil lezen om je eigen gedachtes en vooringenomenheden te toetsen, ik zou zeggen, lees dit boek. Suzuki kan heel helder maken hoe het westers denken ons voortdurend in een tweespalt plaatst, onze logica is gebaseerd op het dualisme van Ik, de observeerder en de buitenwereld. Zen benoemt deze gespletenheid als een illusie, een heel hardnekkige, wordt onmiddellijk toegegeven. En, lijkt me, ook niet zonder praktisch nut. Maar dat we een barrière denken tussen onszelf en de wereld, ik geloof het zeker. D.T. Suzuki: “Let us destroy all such artificial barriers we put up between Nature [hoofdletter door Suzuki] and ourselves, for it is only when they are removed that we see into the living heart of Nature and live with it -which is the real meaning of love.” Dus weg met alle concepten. Taal heb je nodig om, zoals ik hier doe, naar zen te kunnen verwijzen maar uiteindelijk schiet ook die tekort. Wittgenstein zei: “Woorden zijn als een dun vlies over diep water.” (En Madonna en Björk dichtten: “words are useless especially sentences”).
Of ik nou iets meer begrijp van het werk van herman de vries? Ik denk het wel, maar weet ook dat de kunstenaar zich nooit laat vangen. Hij gooit de steen in de spiegel waar hij voor staat, omarmt niet één denkrichting of metafysica. de vries is open naar de wereld, daarin ligt zijn v r i j h e i d .