www.boswachtersblog.nl/ BuitenPlaatsen

In de overtuin

17 september 2014 Kunsthistoricus Marcel van Ool in BuitenPlaatsen

oranjewoud overtuinOf ik in Japan ben geweest? Je zou ’t zo zeggen als je die foto ziet. Maar nee, ik was gewoon in de overtuin van Oranjewoud. De plek, op het grondgebied van de gemeente Heerenveen, maakt deel uit van een enorm buitenplaatsenlandschap dat zijn oorsprong heeft in de zeventiende eeuw toen de Friese Nassau’s in ’t Wold een zomerverblijf stichtten. Achter het huis (dat bestond uit twee vleugels, de middenpartij werd nooit gerealiseerd) strekten zich liniaalrechte lanen en een grand canal uit. Die zijn er nog steeds en in de eenentwintigste eeuw trok landschapsarchitect Michael van Gessel die lijnen door, het park werd verlengd. Als een monumentale dwarsbalk plaatste architect Eerde Schippers Museum Belvédère over het water. Daar schreef ik al eens over.
Maar nu was ik vóór het huis, in de overtuin en daar is het heel negentiende eeuws, ‘landschappelijk’ dus. Dat wil zeggen dat het geheel is vormgegeven alsof het door de natuur zo is voortgebracht. Nature abhors a straight line, en hier dan ook vooral rondingen: paden die afbuigen, zachte glooiingen, een niervormige waterpartij.
In Friesland denk je al snel aan een ontwerp van Lucas Pieters Roodbaard (1782-1851) die bijvoorbeeld op het aangrenzende Oranjestein werkte. Maar het is niet zeker of hij ook voor Oranjewoud tekende.
Niet alle paden vorken even elegant en waarschijnlijk is er door latere eigenaren geknutseld aan het ontwerp -van wie het ook was. Evengoed, het is een plezier er op deze nazomerdag te zijn.
rododendronDe grote hoeveelheid paddestoelen maakt het al wat herfstig. En onder de beukenboom regent het nootjes. De rododendronpartij, die vermoed ik bij het negentiende-eeuwse ontwerp hoort, is tot een kolossale chaos uiteengevallen. Maar zie de kracht van deze exoot! Uit oude stronken groeit zo een nieuwe struik.
En dan! Ik pluk een bes van de lelietjes-van-dalen (niet verder vertellen -ik wil gewoon kijken of daar een plant uitgroeit) en zie  onwaarschijnlijk gracieus en zó stil een slangetje wegkronkelen. Twee witte vlekjes op zijn kopje: een ringslang. Ik zou natuurlijk met een stok in de droge bladeren kunnen peuren om hem weer te voorschijn te laten komen. Voor een foto. Maar nee, het netvlies moet zijn werk maar doen. Dit vergeet ik vast nooit meer.
Libellen en waterjuffers, rood, zwart, blauw, metalig, vliegen met me mee. Ik zou zweren dat die ’t erom doen, ze willen op de foto.
In een grote slinger voert het pad je vanzelf langs een houten prieel. Aan beide zijden een ronde partij beuken die nog door koning Willem III geplant zouden zijn. Je kijkt er terug op het hoofdhuis, dus je weet: dit is het ‘hoogtepunt’ van de wandeling.
Zoals het hoort in een landschapspark: de terugweg ervaar je totaal anders dan de heenweg. Elke blik een nieuwe verrassing.
libelle

reageren

geef een reactie

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog