Hoi! In 1920 werd de NJN opgericht. Dat is de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie die nog steeds bestaat. De club was van begin af aan ‘vrij’ of ‘ongeleid’ wat wil zeggen dat er geen ouderen in het bestuur zitten – op je drieëntwintigste ben je sowieso een ‘ouwe sok’ en verlaat je de NJN. Heel wat beroemde Nederlanders waren lid, naast uiteraard veel biologen (zoals Nobelprijswinnar Niko Tinbergen) ook opvallend veel politici: Henk Vonhoff, Tineke Schilthuis, Roelof de Wit (dat zijn dus drie commissarissen van de koningin). Maar ook actrice Carry Tefsen was lid en klasgenoten op het Barlaeus, schrijver W.F. Hermans en verzetsstrijdster en dichteres Reina Prinsen Geerligs, deden eveneens aan natuursport zoals natuurstudie toen genoemd werd. Waarschijnlijk was er geen NJN geweest zonder Jac. P. Thijsse en Eli Heimans die al vanaf de oprichting (1896) van het tijdschrift De Levende Natuur (bestaat ook nog steeds) natuurvorsing populariseerden. De NJN had elitaire trekjes en, passend bij een jeugdbeweging, een afkeer van burgerlijkheid. Een NJN’er zag af van luxe en comfort -in de natuur ga je niet op een bankje zitten maar op de grond, je dronk niet (en rookte haast nooit) en op kamp at je ‘preu’ een soort stamppot. Was het dan wel leuk, die hele NJN? Het bondslied gaat van
Helder op nu, kameraden!
Vroolijk, onder lied en lach
Door de velden, langs de paden;
Heel den lieven, langen dag:
Groot genot schenkt ieder uur
Weer de studie der natuur!
Op bijeenkomsten werd naast veel gezongen ook gedanst. Vanaf het zomerkamp van 1928 in Zuid-Limburg hoort het volksdansen bij de NJN. Binnen de club wordt het sinds de jaren veertig ‘hupsen’ genoemd. Marga Coesèl, die een geschiedenis van de NJN schreef, zegt over de jaren vijftig: “Net als het zingen gebeurde het hupsen vaak in het openbaar, op straat of andere plaatsen waar het gewone publiek kwam. Het zingen en hupsen in nonchalante kleding vormde een demonstratief gebaar naar de burgerij: ‘wij zijn de NJN’.” En verder: “Het hupsen was meestal nauwelijks volksdansen te noemen; het gebeurde spontaan en was wat lomper en minder gestroomlijnd dan de officiële folkloristische dansen.” Ik zag beelden, en het klopt. Voor deze hsftw, het echte gebeuren. This is how it’s done. Hoi!
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=cs2j8f7H2WY?rel=0&w=420&h=315]
Voor deze post is gebruik gemaakt van:
Coesèl M., De NJN, een gemeenschap van individualisten. Opulus Press, Leiden, 1997
Coesèl M., De natuur als bondgenoot. De wereld van Heimans en Thijsse in historisch perspectief. KNNV, Zeist 2007
Kuckartz W., Natuurstudie en jeugdbondsleven in de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie (doctoraalscriptie) Amsterdam 1983
Sevenhuijsen G., Hupsen met de NJN. Historisch Nieuwsblad 2000, via site.