Na Jaffe Vink blijf ik nog even bij de onheilstijdingen en het alarmisme. Als tiener in de jaren tachtig van de vorige eeuw groeide ik op met de film The day after, over de wereld na een atoomaanval. Die kregen we te zien in de geschiedenisles. Bij maatschappijleer zagen we het jaar erna het nog veel aangrijpender Threads, over hetzelfde onderwerp, geschoten in een documentaire stijl die het allemaal heel echt maakte. Het Waldsterben was alomtegenwoordig in het onderwijs dat ik kreeg. Je kon er als docent mee uit de voeten bij scheikunde, aardrijkskunde en uiteraard biologie. En bij Nederlands, ik zweer het, ontleedden we ‘Vluchten kan niet meer’, de tekst van Annie M.G. Schmidt uit 1971 die lijkt te verwijzen naar Silent Spring van Rachel Carson (“En op aarde zingt de laatste vogel/ In de laatste lente”). Een heel couplet uit het lied:
Hier in Holland sterft de laatste vlinder
Op de allerlaatste bloem
En alle muziek die overblijft
Is de supersonische boem
Wanneer je uit school kwam, hoorde je op de radio altijd wel iets over een gifschandaal (het was de tijd van Lekkerkerk).
Eenmaal volwassen, gaan trendwatchers je vertellen dat je tot een generatie behoort ‘zonder idealen’. Nu loop ik over van de idealen, maar voor veel mensen klopt het denk ik wel. Met dank aan wat ons is meegegeven: de wereld gaat kapot, en kies maar voor jezelf.
Nu heeft Vink een heel vreemd bijelkaar geshopt boek geschreven, maar er zit wel iets in. Te veel alarm blazen leidt tot moedeloosheid. (Waarmee ik niet zeg, gaat u maar slapen, wij van de techniek lossen wel op wat we eerst verknalden -wat toch ongeveer de samenvatting is van Vinks vooruitgangsgedachte).
Eind mei werd bekend dat de EU bodemrichtlijn (die de bodem  zou moeten behoeden voor misbruik, met name door landbouwers) van de baan is. Dat betekent minder bescherming tegen erosie en vervuiling. Het gaat die boeren, die een feestje vierden toen de richtlijn van tafel was, uiteraard in de staart bijten. De Britse bioloog George Monbiot vatte de gevolgen samen: “So goodbeye fertility. Goodbeye to the land’s capacity to absorb and filter water, hold carbon and support crops. Goodbeye to clean and healthy rivers.” (Lees Monbiots blog van 5 juni hier).
Is dat onnodig alarmistisch? Niet als je leest over wat er in de EU nog jaarlijks aan grond wegspoelt en wat er nog aan bodemvervuiling (overbemesting is ook een vorm van vervuiling) plaatsvindt.
Zijn er ook hoopgevende perspectieven? Ja, het gonst zelfs “je moet de rede van Pablo Tittonell lezen!” (De nieuwe hoogleraar Farming systems ecology in Wageningen.) Voor het weekend een hoopvol verhaal. En ook voor het weekend natuurlijk een lied. Hier Bad Moon Rising van Creedence Clearwater Revival gecoverd door The Killers. De tekst schijnt ingegeven te zijn door nieuwsberichten over een orkaan. CCR maakte er een ondergangssymfonie van:
I hear hurricanes a-blowing
I know the end is coming soon
I fear rivers over flowing
I hear the voice of rage and ruin
Line dancing op de rand van de vulkaan.
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=T_8tYSjdlxQ]