Eind jaren negentig zocht ik hem weleens op; kunstenaar Gert Eussen die van onze boswachter de terreinen in Austerlitz als zijn openlucht atelier mocht gebruiken. Hij maakte er bijvoorbeeld met ter plekke gevonden materialen subtiele constructies die een soort fantasiewoningen voor dieren waren.
Maar we hadden het er ook over dat het wel heel lastig is om met dat soort werk erkenning te vinden en een bestaan op te bouwen. Allerlei commerciële opdrachten zouden veel meer geld opleveren. Alleen zou hij dan niet meer bezig zijn met wat hem ten diepste drijft. Het is het klassiek-romantische kunstenaarsdilemma.
Ondertussen heeft Gert een naam opgebouwd als carver, iemand die beelden maakt met de kettingzaag. En niet zo’n beetje naam: hij heeft verschillende kampioenschappen gewonnen en krijgt regelmatig opdrachten. Zo leverde hij recent zijn beelden op voor het Baarnse Bos. Rond de Grote Kom staan vier houten sokkels, op drie ervan staat een vrouwenfiguur in een historisch kostuum. Dat is heel passend hier, het Bos was immers wandelpark voor de elite -ooit fungeerde het zelfs als ‘overtuin’ van Soestdijk. De sculpturen zijn nu nog blank, wit haast en ze doemen fraai op tegen de achtergrond van een donkere laan. Ze doen me denken aan al die tuinsieraden die in de achttiende eeuw ook hier gestaan hebben.
Maar dan de vraag: is dit kunst? En waarom dan wel of niet? Ooit waren er regels voor om dat te bepalen. Die veranderden zo langzaam dat ze eigenlijk constanten leken. Terwijl kunsttheoretici nog boeken volschreven over maatverhoudingen, kleur en lijn stuurde de kunstenaar Marcel Duchamp in 1917 een gesigneerde pisbak in voor een kunsttentoonstelling. Die werd geweigerd, maar het statement was gemaakt: iets is kunst wanneer een kunstenaar zegt dat het kunst is. Dat leidde tot grote vrijheid maar ook tot het failliet van de maatstaf. Was het na Duchamp dan anything goes? Dat nou ook weer niet maar de idee leek na hem vaak belangrijker te zijn dan het voorwerp.
De vraag stellen – is iets kunst? – is hem verkeerd beantwoorden. Maar ik zou zeggen: laat die ene sokkel leeg, dan heeft iedereen iets om over na te denken.

De foto van Gert Eussen komt van de site www.fasnacarving.nl.