Elfje Twaalfje heb ik er niet gezien maar bij de afdeling Bijzondere Collecties van de Wageningse Universiteitsbibliotheek is een heel kleine maar rijke tentoonstelling ingericht over natuur in kinderboeken.
Het onderwerp is in: niet alleen wordt Erik of het klein insectenboek  gratis verspreid voor leden van de openbare bibliotheken, ook de Gouden Griffel ging dit jaar naar een boek met beestjes: Spinder.
Wat in Wageningen heel duidelijk wordt, zijn een aantal grote bewegingen. In de achttiende en een groot deel van de negentiende eeuw werden kinderen als kleine volwassenen benaderd. Mooi voorbeeld daarvan is de beroemde Katechismus der Natuur van dominee Martinet. Die werd ook uitgevoerd voor kinderen, maar met dezelfde boodschap: in de natuur ontwaar je de perfectie van de Schepper en merk je dat hij het beste met de mens voorheeft. Dat gebeurt volgens de ijzeren logica van de fysicotheologie: “Waarom schiep God de planten groen?” Antwoord: “Om dat het zwart alles zeer onbedenkelijk droevig zou gemaakt hebben…”
Prachtig en  gewoon kunst zijn de kinderboeken die vanaf ongeveer 1890 gemaakt werden en waarin de fantasie van de kinderen geprikkeld werd. Allerlei wonderwezens worden bedacht en vaak begeven die zich in een gestileerde natuur die vol is van verborgen betekenissen. Op en top symbolistisch, soms op het weeë af.
Vanaf de jaren zeventig komt er een in mijn ogen heel akelig genre bij: het deprimerende kinderboek. Kinderen krijgen te horen over de vreselijkste natuurrampen die de mens over zichzelf afroept. Daar kunnen die kinderen niks aan doen maar of ze alsjeblieft zich wel al verantwoordelijk willen gaan voelen voor het redden van de planeet. In de jaren tachtig werd dat nog erger, met zure regen en Waldsterben en een mogelijke atoomoorlog. Natuur is dan helemaal een zorgenlast voor het kind.
Een decennium later komen de eerste voorzichtige geluiden dat kinderen te weinig buiten komen. Uiteindelijk werd in 2007 gesproken over Het Laatste Kind in het Bos. Opvallend genoeg is dat juist het decennium van de Harry Potterreeks met al zijn fantasienatuur.

Dat was leuk op de opening: elkaar vragen naar het favoriete kinderboek. Vaak zijn die boeken kwijtgeraakt of opgeruimd. Maar praktisch elk boek is nu te vinden via www. boekwinkeltjes.nl. De vraag is alleen of het verstandig is er achter aan te gaan. Ik deed het en bleek in mijn eerste leesjaren verguld te zijn geweest met saccharine relipulp met een licht racistisch toontje van de Gravin de Ségur. Het plaatje hier toont een afbeelding van haar schepping, Blondekind die verdwaalt in een eindeloos Seringenwoud.
De herinnering was mooier.