Het is overduidelijk, bij fabeldieren denken de meeste mensen aan de eenhoorn. Nu had ik bij mijn oproep  zelf een ‘optie’ op dit wonderbeest genomen. Maar die moet ik laten varen. Een fabeldier laat zich niet claimen. En een eenhoorn al helemaal niet. Het bekendste verhaal dat over hem verteld wordt, is dat hij een wild en schuw dier is dat alleen te temmen is door een maagd. In de Bijbel wordt de eenhoorn zeven maal genoemd. Alle keren is dat in het Oude Testament. Toch is de eenhoorn heel bekend als Christussymbool. Al uit de vroege middeleeuwen zijn verhalen bekend waarin de eenhoorn een rivier zuivert die door een slang vergiftigd is. Hij hoeft slechts zijn hoorn in het water te steken. Met de slang als overbekend symbool van het kwaad, kon zijn bestrijder, de eenhoorn, makkelijk opgevat worden als beeld van de Heiland.
Maar de eenhoorn is ook de populaire cultuur binnengedrongen. Deze twee, van playmobil, kunnen zo bij My Little Pony in de wei. Ze zijn overigens van Roos en die is vier.
Ook ecoloog Arnout-Jan Rossenaar noemde een eenhoorn. Maar hij is ook weg van de Branta bernicla, dat is de Latijnse naam voor rotgans. Hij betekent: gans uit de eendenmossel. Sinds de mideeleeuwen werd gedacht dat de eendenmossel (familie van de zeepokken) zich aan een tak vastzet en dat de gansjes van daaruit in het water vallen. Dit vreemde verhaal is waarschijnlijk ontstaan omdat men de broedgebieden (binnen de poolcirkel) van de ganzen niet kende. Voor een ecoloog natuurlijk bijzonder grappig dat Linnaeus dit verhaal nog opnam in de eerste druk van zijn Systema naturae.
Bijna zo vaak genoemd als de eenhoorn is het alruinmanneke of Mandragora. De alruin vinden we nu vooral opmerkelijk vanwege die bessen die een beetje rommelig op de grond liggen. In tovenaarskringen weet men echter het geheim van de plant.[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=9wMVcIMcS5c&w=560&h=315]
Hannes Tromp, groot Harry Potterfan, creëert zijn eigen fabeldieren. Je zou dit dier maar tegenkomen, scharrelend over de bosgrond.

Er waren meer mensen die een eigen creatuur instuurden. Bijna altijd hebben ze iets beangstigends. Maar dat is mijn blik. De makers zien dat waarschijnlijk heel anders. En, om het geheim te bewaren, zwijgen ze erover.

Volgens Laurens is dit zevenkoppig ‘iets’, “heus wel een draak”. Zijn moeder, fauna ecoloog Meta Rijks heeft als favoriet fantasiedier de Heffalump uit Winnie the Pooh.

Dat is uiteraard ‘gewoon’ een olifant. Maar hoe gewoon is dat dier als je het alleen kent van horen zeggen? We maken van het onbekende dier al snel iets engs. Ook grote kunstenaars uit de zestiende en zeventiende eeuw maakten ‘per ongeluk’ vreemde wezens omdat ze van reizigers hadden gehoord over leeuwen en giraffes.
Marko Hermsen koos het meest mysterieuze fabeldier van allemaal: de sfinx.Naast de Egyptische sfinx, die vooral een wachterfiguur lijkt, is ook de Griekse sfinx heel bekend. Zij heeft een vrouwenhoofd, het lichaam van een leeuwin en twee vleugels. Van haar is het raadsel: wat gaat ’s ochtends op vier benen, ’s middags op twee en ’s avonds op drie? Het antwoord is de mens, naar analogie van zijn levensfasen: kruipend, lopend en lopend met stok.
Van Barbara Duijn kreeg ik dit plaatje. Heel obscuur. Het blijkt te gaan om een schedel van de Yeti of, zoals hij in het Westen bekend is, de Verschrikkelijke Sneeuwman. De schedel wordt bewaard in een Nepalees klooster. Barbara is ‘bergengek’ en zegt dat het idee dat je niet alles bevat als je wandelt, haar erg aanspreekt. Misschien en wie weet. Nu maar hopen dat die schedel niet van de laatste Yeti was…
Als die eenhoorn van iedereen is, dan een ander geweldig fabeldier van mij: Barong. Hij is de leeuwendraak van Bali die in een van de bekendste dansen van het eiland wordt opgevoerd om de demonische Rangda te bestrijden. Het gaat niet om een eenduidig en definitief verhaal over goed en kwaad maar om het voortdurend herstellen van harmonie. De foto (uit de collectie van het Tropenmuseum) toont Barong in Gunung Kawi, een van de meest bijzondere plekken van het eiland, met zelfs een stukje onaangeroerd woud. En niet eens vergeven van de toeristen. Wat trouwens voor Barong geen probleem is, die toeristen. Barong is springlevend.