In T.C. Boyles ecothriller When the killing is done wordt al in de eerste bladzijden verwezen naar The Rime of the Ancient Mariner, in het Nederlands vertaald als De Ballade van de Oude Zeeman. Het gedicht is van de Engelsman Coleridge. Een eerste versie schreef hij al in 1797 maar hij bleef aan het werk sleutelen tot aan zijn dood in 1834.
In het gedicht vertelt de Oude Zeeman over een reis die aanvankelijk voorspoedig verliep, maar zijn schip wordt door een storm naar de Zuidpool gedreven. Vlak voordat het schip losbreekt uit de ijskorst, wordt er een Albatros gezien door de bemanning. Een gunstig voorteken! De vogel blijft het schip vergezellen maar de Oude Zeeman begaat een helse daad; hij doodt met zijn kruisboog de Albatros. Deze daad moet gewroken worden en het schip gaat een nachtmerrie van een reis tegemoet. Als schuldenaar wordt de Oude Zeeman de dode zeevogel om zijn  nek gehangen. Zijn boetedoening begint. Een eerste verlichting is er voor hem wanneer hij slangen rond het schip ziet. “En ik loofde hen onbedacht”. De liefde voor de schepselen maakt dat het Albatroslijk van zijn nek glijdt. Maar nog is het niet genoeg. De Oude Zeeman komt uiteindelijk weer aan in zijn eigen land en daar biecht hij. Een levenslange boetedoening valt hem toe. Hij zal pijnen houden die hem dwingen van land tot land te trekken en zijn verhaal te doen:
“hij bidt pas goed die wel bemint
vogel en beest en mens.

Hij bidt het best die alles mint
op zee en aan de wal;
want de lieve God die ons bemint,
schiep en bemint het al.”

Wat Coleridge hier doet, is, naar mijn idee, een ethiek presenteren die uitgaat van de eenheid van God, natuur en mens. Zondigen tegen het een, is zondigen tegen het geheel. Het heeft iets onverdraaglijks dat het doden van de Albatros, die wat mij betreft voor de natuur staat, levenslange gevolgen heeft. Dat finale, net zo definitief als het uitroeien van een soort.
Bij Boyle heet het: “Don’t press your luck. Don’t upset the balance. Let the albatross be. Let all the creatures be, for that matter…”

In de negentiende eeuw verscheen een uitgave van The Rime met illustraties van Gustave Doré. Filmmaker Larry Jordan gebruikte in 1977 die afbeeldingen voor een kunstzinnig plak- en knipwerk. Very Gothic! (Op het einde  kun je zelf doorklikken naar deel II en III).[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=4EpuaCaPML8&w=420&h=315]
In 2002 verscheen bij uitgeverij Athenaeum-Polak en Van Gennep een Nederlandse vertaling van de Ancient Mariner (door W.Blok), die voor deze post is gebruikt.