Deze bespreking bevat spoilers

Dat heb ik al heel lang niet meer meegemaakt: bezoekers die weglopen tijdens de film. Het gebeurde bij Sightseers de nieuwe van de Brit Ben Wheatley die aangekondigd wordt als ‘gitzwarte comedy’. De film begint als een typisch Engels kitchen sink drama maar al snel zit je als kijker in een roadmovie met twee seriemoordenaars als hoofdpersonen. In het mengen van genres ontstaat iets ongemakkelijks. Wheatley laat je lachen om sociale onhandigheden en weinig verlichte opmerkingen van de karakters. (“I don’t think I can cope without potpourri”.) Maar de regisseur schakelt razendsnel over naar extreem geweldadige scènes waarin de boel ook nog eens heel naturalistisch in beeld komt: een spuitende halsslagader, een gebroken schedel…

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=qyg9aRqlUxM?rel=0&w=560&h=315]De kern van het verhaal is simpel: Tina die nogal onder de plak van haar moeder zit, vindt eindelijk een man, Chris, en samen besluiten ze met de caravan (een Abbey Oxford voor wie het weten wil) te gaan toeren langs de mooiste plekjes van het Engelse landschap. Ze kiezen ondermeer voor het Lake District, de plek waar het Engelse toerisme is begonnen en dat bezongen is door beroemde dichters als Wordsworth.

Op hun route liggen echte classics van het Engelse sightseeing zoals de ruïne van de twaalfde-eeuwse Fountains Abbey  of het negentiende-eeuwse spoorviaduct van Ribblehead. Het zijn plekken die door organisaties als The National Trust of English Heritage worden geconserveerd en geëxploiteerd en die tot het collectieve geheugen behoren omdat generaties Engelsen ze bezocht hebben of op z’n minst kennen van koektrommels, placemats en meer. Maar Chris heeft ook eigen favorieten in petto voor Tina: het Crich Tramway Museum en het Keswick Pencil Museum.

Vooral de beelden van die laatste twee leiden tot veel gegniffel bij het publiek in de zaal. Maar er is door de makers niet geprobeerd om dit soort musea en bezoekerscentra belachelijk te maken. Ook zijn ze voor hen niet een soort ‘nieuwe lulligheid’ om met een gevoel voor zelfspot toch van te genieten. Nee, alle drie, dat wil zeggen de regisseur en de twee hoofdrolspelers Alice Low en Steve Oram die ook het script schreven, hebben juist goede herinneringen aan hun jeugd waarin dit soort plekken werden aangedaan. Steve Oram: “Sightseeing and British holidays are great… Why go abroad when you’ve got the whole of the UK at your fingertips.”

Nu weet je bij dit soort filmmakers nooit helemaal met hoeveel ironie of cynisme zaken gebracht worden. Je kunt  de film namelijk ook zien als een illustratie bij de grote teloorgang van Engeland. Al die ‘sites of historic interest’ geven je het gevoel das war einmal en ‘the natural beauty’ lijkt het stel vaak te ontgaan. Bij hét symbool van het Engels landschap komt Chris niet verder dan “Take the noble English oak, that won’t piss you off”.

Achter alle geweld en een simpel plot gaat een bijzonder knap geregisseerd verloop schuil: langzaam aan wordt het landschap grimmiger, het weer slechter en de moorden willekeuriger. De redenering dat ‘moorden groen is omdat de ecologische voetafdruk van je slachtoffer verdwijnt’ doet dan al niet meer ter zake.

Op het eind sluiten Tina en Chris een zelfmoordpact. Good riddance! – denk je even… of ben je dan al te ver meegegaan in het zin geven aan geweld?