Eerst maar het antwoord op de vraag van gisteren, ‘wat is die vreemde veelhoekige steen?’. Het is een zonnewijzer. Alleen de metalen plaatjes, de schaduwgevers, ontbreken op het Bingerden exemplaar, waardoor hij nauwelijks als zodanig herkenbaar is. Als ik niet de dag ervoor een vergelijkbaar exemplaar, ook uit de achttiende eeuw maar gerestaureerd, op Slangenburg had gezien, had ik het ook niet geweten. Al het rekenwerk dat er in gaat zitten om de tijdsaanduiding op de afzonderlijke vlakken kloppend te krijgen, geeft al aan dat dit ook bravourestukken zijn.

Op Slangenburg (bij Doetinchem) doet het verhaal de ronde dat de boswachter van Staatsbosbeheer de zonnewijzer vond ten Noordwesten van het kasteel. Nu is daar een mooie boomgaard maar in de vroege jaren tachtig trof de boswachter het terreintje aan als een bramengribus. Bij het verwijderen van de opslag stuitte hij op de steen.

Het was feest op Slangenburg vorige week. Staatsbosbeheer sloot een periode af waarin met grote steun van de provincie Gelderland 80 projecten zijn gerealiseerd. Ze hebben allemaal ten doel het Gelderse landschap nog fraaier en toegankelijker te maken. Er zijn lanen hersteld, vlonderpaden aangelegd, picknickplaatsen ingericht en, zoals op Slangenburg, robuuste en complexe ingrepen gedaan om een landgoed weer vitaal te maken.

Zondermeer de mooiste ingreep, en met instant resultaat, is het open kappen van het verdwijnpunt (vanuit het kasteel gezien) van de oprijlaan. Als zo’n laan dichtgegroeid is, wat jarenlang het geval was, kijk je in een donkere tunnel. Nu is er letterlijk licht op het einde en wordt het achterliggend landschap weer betrokken bij het geheel.

Andere herstelwerkzaamheden zijn een kwestie van eerst het bitter en dan het zoet. Oude bomen die in feite op zijn maar nog wel romantisch ogen en waaraan veel mensen gehecht zijn, zullen toch gekapt moeten worden om te voorkomen dat je langzamerhand de structuur van het park verliest.

Na zo’n ingreep ziet het er een tijd uit als in een parkje in een Vinexwijk. Maar als conform de oorspronkelijke plantverbanden en met de juiste soorten is gewerkt, dan voegt zo’n vervangen deel zich weer naar het geheel.

En het geheel op Slangenburg is bijzonder. Al was het maar omdat het voor het overgrote deel zeventiende eeuws is. De lanenstructuur, de hoekvijvers, het uiterlijk van het huis en het stucwerk, houtsnijwerk en de schilderingen in het interieur, ze zijn aus einem guss.

Onovertroffen is de schoonheid van de siervaas in de hal. Die is eind zeventiende eeuws maar ik weet niet of hij altijd al deel uitmaakte van het ensemble.
De ongebreideldheid van de arcadische feestscène biedt een mooi tegenwicht voor al die barokke orde.