Afgelopen zomer was het werk Tree Track van Christien Meindertsma al te zien op Radio Kootwijk. Nu is het onderdeel van haar eerste overzichtstentoonstelling (‘Solo’ in het Audax Textielmuseum in Tilburg).
Tree Track is eigenlijk een verhaal, zoals al haar werk dat is. Wie de ruimte binnenkomt waar Tree Track tentoongesteld is, ziet een boomvorm, van wortelgestel tot kruin, opgebouwd uit houten treinrails. Talloze treintjes in tweerichtingsverkeer, verbeelden de sapstromen van de boom. Dat is al intrigerend genoeg maar het echte verhaal komt nog.
De hele boom zoals die nu plat in het museum ligt, is gemaakt van één echte boom (een beuk) die ooit buiten groeide. In een film van Roel van Tour zien we Meindertsma in een schitterend strak polderlandschap op pad gaan met boswachter Egbert van Wijhe. Ze gaan kijken of de boom die Meindertsma op het oog had, gekapt mag worden. Wat is die interactie tussen kunstenaar en boswachter mooi in beeld gebracht!
Egbert legt uit hoe in een productiebos best veel gekapt mag (of moet) worden om bosvernieuwing te bespoedigen. Het lijkt Meindertsma plezier te doen. Ze onderzoekt in waar werkproces immers ook of we in Nederland meer locaal hout kunnen oogsten en gebruiken. (Het antwoord van Staatsbosbeheer is ‘ja’).

Sinds Meindertsma negen jaar geleden afstudeerde aan de Design Academy Eindhoven is zij researcher, kunstenaar en ambachtsvrouw in één. Zij beantwoorde vragen als ‘wat kun je van de wol van één schaap maken?’ of ‘in welke producten zitten onderdelen van een varken verwerkt?’. Op die laatste vraag kreeg ik een schokkend antwoord. Als vegetariër (die heel soms rookt) schrok ik ervan te leren dat hemoglobine uit varkenbloed gebruikt wordt (werd?) in sigarettenfilters om schadelijke stoffen te binden.

Mijn lievelingswerk van haar is ‘49 Prairie Plants’ (ook uit 2011 – wanneer sliep die vrouw?) gemaakt in opdracht van The Nature Conservancy. Deze Amerikaanse organisatie koopt maisvelden op om er oorspronkelijke prairielandschappen te herstellen. Meindertsma verzamelde planten op die prairies en verwerkte ze tot pulp en daar maakte ze papier van. Je krijgt dan ‘Smooth Aster papier’ en ‘Showy Goldenrod’- of ‘Round Headed Bush Clover papier’.
Zou het waar zijn wat de Volkskrantrecensent schreef? Dat als je het papier begraaft, de zaadjes weer ontkiemen?

Eén ding viel tegen. Sinds 2009 verbouwt Meindertsma vlas waar ze geweldig mooie producten van maakt, zoals de inmiddels bekende lamp die aan een dik vlaskoord ontspruit. In een film zie je eerst het ingezaaide veld en dan de bloei. Maar die is wit hier! Dat ligt aan het ras ( ‘Chantal’) dat ze gebruikt. Maar ik stel me zo voor dat de zeventiende eeuwse vlasakkers toch echt blauw waren.
Stel je dat eens voor: blauw!