Zwerfafval is een breed bekend probleem, ook in de Biesbosch. Om het afvalprobleem in de Biesbosch aan te pakken hebben verschillende partijen de handen ineengeslagen. Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, Provincie Noord-Brabant, Gemeente Altena, Gemeente Dordrecht, Gemeente Drimmelen en Waterschap Rivierenland gaan de komende twee jaar intensief samenwerken in de campagne ‘Samen houden we de Biesbosch schoon’.

De maand februari is nog niet ten einde maar mag nu al gerust bijzonder ruig genoemd worden. Vorig jaar genoten wij in deze periode nog van een prachtige winterse periode, nu was het ronduit stormachtig! En niet één storm, nee, een record van wel zes échte stormen achter elkaar! De laatste stormen genaamd ‘Dudley’, ‘Eunice’ en ‘Franklin’ zorgden niet alleen voor veel wind, maar bliezen vooral veel water naar de Biesbosch! In dit blog kijk ik nog even terug op deze bijzonder stormachtige dagen.

Bij de Biesbosch begon het allemaal met een stormvloed: de Sint Elisabethsvloed. Op de nacht af, te weten van 18 op 19 november 1421 markeren we het ontstaan van dit waterrijke gebied. De Grote Waard veranderde in een binnenmeer, waaruit uiteindelijk de Biesbosch is ontstaan. Een terugblik op 600 jaar Biesbosch. Een meer dan boeiende geschiedenis!

Het is momenteel een drukte van belang in de Biesbosch. En die drukte wordt gelukkig veroorzaakt door de grote aantallen vogels! De vogeltrek naar het zuiden is momenteel volop aan de gang en dat is te zien aan de vele vogels die overal in de Biesbosch verblijven. De visarend is één van de vele vogelsoorten die nu de Biesbosch aandoen om even uit te rusten én bij te eten onderweg naar het verre zuiden. Naast de 5 paartjes die in het gebied 8 jongen kregen, komen er nu wekelijks nieuwe visarenden bij. Het is nu dus dé tijd om zelf een poging te wagen om deze prachtige roofvogel te zien!

Als de waterstanden de komende dagen weer zakken naar gangbare zomerwaardes maken Biesbosch bezoekers en rivierjutters kans op een ontmoeting met een heel mooi insect. Een soort die sinds 25 jaar gelukkig weer in ons land voorkomt. Een hoopvolle terugkeer , die te maken heeft met een verbeterde waterkwaliteit. Ik heb het natuurlijk over de rivierrombout.
Dit jaar inventariseert de Vlinderstichting een aantal strandjes in de Sliedrechtse Biesbosch op deze soort. De Biesbosch met zijn Merwedes en Amer is een belangrijk opgroeihabitat. Tijdens voorgaande onderzoeken bleken die strandjes en kribben een belangrijk ´uitsluipgebied´.

In deze blog neemt William Schelling, Boswachter Beheer in de Biesbosch, u mee naar een van de meeste waardevolle typen natuur langs de grote rivieren; de stroomdalgraslanden van de Sliedrechtse Biesbosch. Nee, dat is niet mijn eigen waardering voor deze schitterende natuur. Dat zijn de woorden van Victor Westhoff, een bioloog uit de vorige eeuw en een autoriteit op het terrein van natuurbescherming.

In het ‘webcamnest’ is op 31 mei het eerste kuiken van de visarend geboren. Om 8:04 uur kroop live het eerste kuiken uit het ei. Op 23 april werd het eerste ei gelegd, op 25 april het tweede ei en op 29 april het derde ei. Na 38 dagen broeden kwam vandaag dus het eerste ei uit en konden we live meekijken naar hoe dit kuiken al snel verse vis kreeg toegestopt. Uniek! De verwachting is dat in de komende dagen de andere twee eieren ook uitkomen. De visarend voelt zich ook dit jaar thuis in de Biesbosch. Een recordaantal van 5 paar is gaan nestelen en uiteindelijk is er sprake van 4 broedparen.

Het voorjaar is altijd een heerlijke tijd. Een mooi seizoen waar we doorgaans naar uitkijken nadat we de winter wel een beetje zat zijn geworden. We zijn dan toe aan warmere en langere dagen, bloeiende planten, frisgroene kleuren en we kijken uit naar de komst van de vele zomergasten. Veel van dit alles kunnen we inmiddels buiten tegenkomen, behalve warmere dagen. Gaat dat nog wel komen dit jaar?

Wat een bijzonder voorjaar maken wij dit jaar toch mee! We kunnen voor het eerst live meekijken op het visarendnest in de Biesbosch. Op zich al uniek. We hadden echter niet gedacht dat we in zo’n korte tijd zoveel zouden meemaken met dit prachtige arendkoppel. We voelden ons als boswachters al betrokken bij deze soort, maar inmiddels zijn we zo ‘aangehaakt’ dat we bijna mee zijn gaan broeden! Het nest en de vogels hebben echt behoorlijk wat te verduren gehad en dat zorgt voor een prachtig verhaal.

Wanneer je een bezoek brengt aan de Biesbosch kun je ze zomaar tegenkomen; enthousiaste Biesbosch gastvrouwen en gastheren. De dames en heren zijn normaal gesproken werkzaam in de Efteling en hebben de sprookjesachtige omgeving tijdelijk verruild voor de mooie Biesboschnatuur. De Efteling is momenteel nog tijdelijk gesloten en in de Biesbosch komen juist veel mensen genieten van de natuur, rust en ruimte. De extra gastheren- en vrouwen zijn daarom ook meer dan welkom!

In de Biesbosch is het broedseizoen van de zeearend helaas mislukt. Tijdens de verschillende sneeuw- en hagelbuien in de afgelopen weken zijn beide nestbomen omgewaaid. Dat de twee nestbomen in de broedfase omwaaien is wel pure pech. De nesten zijn door de boswachters gecontroleerd en bij beide nesten zijn twee kapotte eieren gevonden. Hoge bomen vangen veel wind. Grote nesten dus ook. Ook dat is natuur, al is het wel even flink balen!

De webcam van de visarend staat nu pas twee weken aan en wat hebben we al kunnen genieten! Van een op zijn vrouw wachtende man tot aan het aanvallen van ganzen die zijn nest durfden te bezoeken. Deze eerste twee weken hebben al veel mooie beelden opgeleverd.

In 2021 is er een koppel visarenden in de Biesbosch te volgen bij Beleef de Lente. Uniek! En dat exact 600 jaar na de Sint Elisabethsvloed in 1421, waar uiteindelijk na vele jaren de Biesbosch uit ontstaan is! Via de webcam kan je het gedrag van deze iconische roofvogel volgen. Vanaf je bureaustoel, tijdens een overleg of de luie bank. Lees in dit blog meer over dit bijzondere project en bekijk hoe we de camera plaatsten bij het nest.

Lekker lopen met je hond door het bos, spelen met je hond langs de waterkant of samen hardlopen. Dat is toch wat je wilt als hondenliefhebber? De hond is een echte vriend voor heel veel mensen en niet meer weg te denken als het ultieme huisdier. Dagelijks bezoeken veel recreanten onze gebieden om lekker te lopen met hun hond(en). Ook zie je steeds meer hondenuitlaatbedrijven die tegen een vergoeding zorgen dat een hond dagelijks wordt uitgelaten. Het is mooi om te zien dat mens en dier het op deze manier zo goed met elkaar kunnen vinden. Belangrijk daarbij is om met andere gebruikers en de natuur rekening te houden.

De visarend broedt sinds 2016 in Nationaal Park De Biesbosch. Na de hoge waterstanden (1993-1995) volgden er diverse, grootschalige natuurontwikkelingsprojecten, waarbij het in het begin draaide om kleiwinning en later om Ruimte voor de Rivier. Diverse ondiepe, visrijke lagunes en rustige locaties werkten als een magneet op visarenden. Het proces begon met regelmatig overzomerende exemplaren, die in het waterrijke natuurgebied bleven ‘hangen’. De Biesbosch is het enige gebied in ons land waar visarenden tot broeden komen. In 2020 kwamen er drie paar tot broeden. Een paartje staakte hun werkzaamheden en kwam niet tot broeden. Zoiets gebeurt echter wel vaker, wellicht volgend jaar beter!

Naar aanleiding van de recreatiedrukte op het recente Hemelvaartsweekend, sluit Staatsbosbeheer komend Pinksterweekend een aantal kreken af in het hart van de Brabantse Biesbosch. Het gaat om het Slootje van Sint-Jan, Keesjes Killeke en het Buitenkooigat. De genoemde kreken worden afgesloten met een drijvende ballenlijn en er zijn toezichthouders aanwezig. Kanovaarders blijven wel welkom.

Na 58 jaar vindt kooiker Jan Reuser het welletjes. Sinds 1 januari jongstleden is hij met zijn werk achter de schermen op de Hofmansplaat in de Biesbosch gestopt. “Je kunt zo’n moment keer op keer blijven uitstellen, maar wat schiet je daar mee op” stelt Reuser. Staatsbosbeheer, eigenaar van de kooi op de Hofmansplaat, zoekt nu een andere ondernemer en voert ter overbrugging de onderhoudswerkzaamheden op de kooi uit. “Als je zo’n kooi aan zijn lot overlaat, dan verandert het snel in een ondoordringbare woestenij.”

Na een bijzonder lange aanloop is de Nieuwe Dordtse Biesbosch, groene planvorming voor het Eiland van Dordrecht, gerealiseerd. De Noorderdiepzone, ten zuiden van de Zeedijk, is vernat en vogels zoals watersnip, groenpootruiter, kievit en dodaars profiteren daarvan. Het leven in en rondom het water heeft een enorme impuls gekregen. Om de veranderingen aan een breed publiek te laten zien, wordt er op 22 mei 2019 een avond over biodiversiteit georganiseerd in het Spuilab in Dordrecht. Op zaterdag 25 mei is er een open dag in de Nieuwe Dordtse Biesbosch, waar diverse partijen zoals de gemeente Dordrecht, Waterschap Hollandse Delta en de Fietsersbond hun medewerking aan verlenen. Van 25 mei tot en met 1 juni staat het plangebied in het teken van de zogenaamde 1000-soorten week.

De visarend broedt sinds 2015 in de Biesbosch. Zoiets gebeurde nog niet eerder in ons land, hoewel in de nazomer van 2002 een stel visarenden wel een nest bouwde in de Oostvaardersplassen. Van broeden was toen echter geen sprake. Door de harde wind van gisteren knapte een deel van de nestboom van de visarend in de Biesbosch af, waarbij het forse horst verloren ging. Staatsbosbeheer plaatst geen kunstnest om de verloren gegane nestlocatie van de visarend in de Biesbosch te compenseren. Staatsbosbeheer beschouwt het verloren gaan van de nestboom als een natuurlijk fenomeen. Zulke dingen kunnen nu eenmaal gebeuren.

Aangezien er meer hout voorradig is, wordt er aanstaande zaterdag 3 maart 2018 weer een brandhoutactie in bosgebied De Elzen door Staatsbosbeheer georganiseerd. Deze actie start om 08.00uur en duurt tot 11.00uur. De locatie is ongewijzigd; Noorderelsweg in Dordrecht. Er dient te worden gepind voor het afgenomen hout. Er kan niet contant worden betaald.

De afgelopen zaterdag georganiseerde Haardhoutactie in het bosgebied De Elzen, op het Eiland van Dordrecht, was weer een succes. Op een gegeven ogenblik ontstond er een behoorlijke file vanaf de Westhaven in de richting van de Tongplaat. Gezien de gesprekken met diverse haardhoutliefhebbers had deze happening ook weer een bovenregionaal karakter. Er kwamen belangstellenden uit Rosmalen, Bergen op Zoom, Nieuw-L:ekkerland en zelfs Zeeland. De mensen dienden zelf het gezaagde essenhout het bosperceel uit te sjouwen.

Februari is bij Staatsbosbeheer haardhoutmaand. Op diverse locaties in ons land worden dergelijke acties op touw gezet. Op zaterdag 17 februari aanstaande is er ook zo’n happening in het bosgebied De Elzen, op het Eiland van Dordrecht. Kort geleden is er een aannemer in de weer geweest om het hout te zagen. Op de afhaaldag is het niet de bedoeling zelf te gaan zagen. Het meegenomen hout dient ter plaatse te worden afgerekend, niet contact uiteraard. Er kan worden gepind.

Het broeden van visarenden in ons land werd nog niet eerder vastgesteld. Er was in juli 2002 wel sprake van nestbouw. Medewerkers van Staatsbosbeheer ontdekten toen een nest in de Oostvaardersplassen. Een wijfje sleepte daar toen met takken. Iedereen keek reikhalzend uit naar het daarop volgende voorjaar, maar helaas liet het koppel visarenden verstek gaan. Sinds vorig jaar is er sprake van broedende visarenden binnen onze landsgrenzen. Vorig jaar bracht een stel visarenden een jong voort in een (boom)nest in de Noordwaard. Het eerste, ooit op Nederlandse bodem geboren visarend was een feit! Dit seizoen was dat nest weer bezet, maar dit keer kropen er drie jongen uit het ei. Een ander koppel bouwde in 2016 een nest in een dwarsvleugel van de hoogspanningsmast in het spaarbekken De Gijster en was dit jaar present met eveneens drie geboren jongen. In 2017 dus twee paar broedende visarenden in de Biesbosch met in totaal zes geboren jongen. Een prachtig resultaat. Het bouwen van nesten door visarenden in hoogspanningsmasten is nieuw voor Nederland, maar in het National Park Müritz, in de voormalige DDR, is dit een vertrouwde gewoonte. Vooral in dit merengebied liggen soms meerdere nesten in een hoogspanningsmast.

Waterrecreatie in de Biesbosch bestaat al heel lang. Voor de afsluiting van het Haringvliet liet menige watersporter zich er ‘droog’ vallen. Vanuit diverse bronnen ontving Staatsbosbeheer financiën om recreatieve voorzieningen in de Biesbsoch te plaatsen of te onderhouden. Door drastische bezuinigingsoperaties is dat tegenwoordig niet meer mogelijk. Het Rijk heeft de zorg voor Nationale Parken bovendien gedelegeerd naar de provincie die voor onderhoud en beheer SNL (Subsidie Natuur en Landschap) verstrekt. Voor recreatie krijgt Staatsbosbeheer in feite niets. In overleg met de Watersportfederatie is besloten om de slechtste damwanden in de Biesbosch ontoegankelijk te maken. Om in de toekomst te kunnen beschikken over de benodigde financiële middelen, waarmee aanleg en onderhoud kunnen worden gefinancierd, is men thans bezig met de introductie van het Biesboschvaantje.

Staatsbosbeheer heeft februari uitgeroepen tot Houtmaand. Op diverse locaties in ons land is dan haardhout te koop. Tegen de winter slinkt de voorraad kachelhout weer. Met een nieuwe voorraad stookhout zit je er volgende winter weer warmpjes bij…

Bij het Biesbosch MuseumEiland in Werkendam hebben politiemensen en medewerkers van Staatsbosbeheer vanochtend een wietplantage geruimd. In totaal draaide het om vier locaties met 1457 planten.

Weidevogels staan onder druk. De snelle wijzigingen in de moderne, agrarische bedrijfsvoering kunnen de grutto, de tureluur en de kievit niet bijbenen.Om weidevogels een handje te helpen zet Staatsbosbeheer een graslandperceel in de Alblasserwaard blank. Weidevogels maken er dankbaar gebruik van. Hoe die maatregel daar uitpakt, leest u hier.    Monotone graslanden Wat zijn boerenlandvogels? […]

6Een primeur in de Nederlandse natuur De boswachters van de Biesbosch hebben goede hoop dat dit jaar voor het eerst ooit in ons land een visarend (Pandion haliaetus) in Nederland gaat broeden. Sinds 2014 overzomerden er meerdere exemplaren in Nationaal Park De Biesbosch, en bouwde ze diverse nesten, maar tot broeden is het tot op […]

Elk jaar is in februari op diverse locaties in het land haardhout te koop, zodat particulieren en bedrijven hun voorraad kunnen aanvullen met hout uit Nederlands bos. Staatsbosbeheer heeft die maand namelijk uitgeroepen tot Houtmaand. Afgelopen zaterdag was er zo’n haardhoutdag in De Elzen. Gezien de opkomst, een bijzonder geslaagde actie. Veldmedewerkers Op zaterdagochtend reden er […]

In de komende maanden wordt er begonnen met de aanleg van de Nieuwe Dordtse Biesbosch (NDB). “Ja, we staan al in de startblokken” zegt Tanja Stolk, beheerder bij Staatsbosbeheer in de Biesbosch. “In februari wordt in de Elzen-Noord een deel van de bomen gezaagd en we willen de werkzaamheden voor de start van het broedseizoen […]