Je kan er niet meer omheen, de lente barst aan alle kanten uit haar voegen in de Biesbosch! Een heerlijk tijd waarin je overal om je heen nieuw leven ziet ontstaan. De natuur is nu volop in beweging. Daar waar wintergasten als het nonnetje en de grote zaagbekken de Biesbosch verlaten, komen zomergasten als de gekraagde roodstaart juist het gebied weer binnen gevlogen. De komst van deze kleurrijke broedvogel is een moment waar vele vogelaars reikhalzend naar uit hebben gekeken tijdens de grauwe grijze winterdagen van de afgelopen maanden.

Reiziger

Met zijn prachtige diep oranje borst, pikzwarte masker met elegante witte wenkbrauw is het mannetje gekraagde roodstaart een lust voor het oog. Momenteel arriveren de eerste vogels weer vanuit hun overwintergebied in West Afrika. Het grootste deel van de vogels overwintert in de Sahel, en zijn recent dus de hele Sahara over gevlogen! Dit doen ze met een snelheid van 55-60 kilometer per uur, voornamelijk in de nachtelijke uren. Een flinke onderneming voor zo’n kleine zangvogel. Geen wonder eigenlijk dat men eeuwen geleden een trektocht als deze  nooit als een realistische optie zag voor zo’n kleine vogel. Wel viel op dat de gekraagde roodstaart alleen maar in de zomermaanden te zien waren. Tot de 16^e eeuw, voordat het hele fenomeen vogeltrek echt ontdekt werd, was men er dan ook heilig van overtuigd dat de gekraagde roodstaart in het najaar in een roodborst veranderende.

Gekraagde roodstaart vrouw

Bolwerk

Gekraagde roodstaarten vind je in Nederland met name op de zandgronden. In een groot deel van het westen is hij dan ook een schaarse verschijning. Met uitzondering van de Biesbosch. Hier vind je nog een bolwerk van deze fraaie zangvogels. In 2019 werden er maar liefst 644 territoria in de hele Biesbosch geteld. Dit is ongeveer 4% van de Nederlandse populatie! Als we willen begrijpen waarom dat de gekraagde roodstaart juist voor de Biesbosch kiest, moeten we inzoomen op de bossen. We zien dan dat deze voornamelijk bestaan uit doorgeschoten hakgrienden uit de tijd van de griendwerkers. Deze voormalige griendakkers vormen nu uit een weelderig wilgenbos vol met dikke bomen met daarin overal holen en gaten. Dit zijn de plekken die gekraagde roodstaarten kiezen om in te broeden. Doordat wilgen niet zo oud worden, en met  wat hulp van de bever, vallen er regelmatig oude bomen om. Dit zorgt weer voor open plekken in het bos. Dit biedt weer kansen voor kruidachtige vegetatie. Deze bieden op hun beurt weer volle bak aan voedsel voor insecten aan. Gekraagde roodstaarten zijn met hun dunne snavels echte insecteneters. Ze hier dan ook dus gewoon ontbijt voor de deur. Zie deze bossen dan ook als een bed & breakfast voor de roodstaarten, en veel andere zangvogels.

Nectarkroegen

Gekraagde roodstaarten arriveren als een van de eerst zangvogels hun broedgebieden. De mannen zijn er als eerste bij, zodat zij alvast het mooiste territorium kunnen bemachtigen, voordat de dames arriveren. In deze tijd van het jaar zijn bloeiende planten vrij schaars, wat het zoeken naar insecten een stuk ingewikkelder maakt. Gelukkig staat er een breed scala aan wilgensoorten in de Biesbosch die juist nu bloeien. De boven hangen vol met katjes die volle bak aan nectar produceren. Dit betekend open tap in de nectarkroeg van de Biesbosch. Op mooie dagen is de lucht in de wilgenbossen nu dan ook gevuld met het geluid van duizenden zoemende insecten. Voor de roodstaarten een essentiële schakel om op te kunnen vetten van hun lange reis. Wanneer ze weer op krachten zijn gekomen kiezen de heren een zangpost uit als een uitstekende dode tak. Hier zingen ze dan dagen lang om alle andere mannen te laten weten dat dit territorium al bezet is.

Zelf een gekraagde roodstaart zien

Wil je zelf een gekraagde roodstaart zien, kan je het beste vroeg uit de veren. Zoals bijna alle zangvogels zingen ook de gekraagde roodstaarten met name in de ochtend. Je kunt ze door de hele Biesbosch tegen komen. Langs wandelroutes als het Laarzenpad in de Brabantse Biesbosch en het Griendmuseumpad in de Sliedrechtse Biesbosch maak je een grote kans.