Foto: Robert van't Zelfde

Je hebt van die diersoorten, dat zijn net spoken. Ze moeten er zitten, maar niemand ziet ze. De Biesboschbewoner van deze maand is daar een perfect voorbeeld van. We duiken in het leven van de boommarter, een vrij nieuwe Biesboschbewoner die zich ongemerkt heeft gevestigd in grote delen van het gebied.

Ondanks dat er jaarlijks duizenden mensen met kijkers en camera’s de Biesbosch in trekken is het maar voor weinigen weggelegd om een glimp van een boommarter op te vangen. Deze schuwe rovers, met het formaat van een huiskat, zijn met name in de nachtelijke uren de hort op. Overdag rusten ze uit in een boomholte, oud spechtennest of een verlaten vossenhol. Nu hoor ik u al denken “Als bijna niemand een boommarter ziet, hoe weten jullie dan dat hij het zo goed doet in de Biesbosch?” Dit weten we met dank aan jarenlang gebruik van wildcamera’s. Deze camera’s kunnen onopgemerkt het verborgen nachtelijke leven van de Biesbosch in beeld brengen. Met name de Natuur- en Vogelwacht Biesbosch heeft door structureel cameravallen te plaatsen kunnen vastleggen dat deze marters grote delen van het gebied bewonen.

Einde griendcultuur

De vestiging van de boommarter in de Biesbosch is goed te verklaren. Sinds het staken van de griendcultuur na de Tweede Wereldoorlog zijn duizenden hectares aan hakgrienden uitgegroeid tot een weelderig wilgenbos. Het voordeel van wilgen is dat ze snel groeien. Je hebt dus binnen enkele decennia al dikke bomen staan. In deze bossen is het een waar mikado aan omgevallen bomen die weer opnieuw uitlopen. Het lijkt wel de jungle van de Lage Landen. Door het zachte hout van de wilgen breken er regelmatig takken af of ontstaan er rottingsholtes in de stam. Dit zijn de plekken die boommarters uitkiezen als nestholtes. Hier slapen ze overdag en brengen ze hun jongen ter wereld. Daarbij komt kijken dat het ouder worden van deze bossen ook zorgt voor een flinke toename in het aantal insecten. Deze insecten trekken op hun beurt weer grote aantallen broedvogels aan. Voor de boommarter betekent dit dat hij zijn ontbijt aan de deur heeft. Zie het als een bed & breakfast.

Rovers

Boommarters zijn echte rovers. Ondanks dat ze ook bessen en insecten eten, gaat hun voorkeur toch echt naar vogels, kleine zoogdieren en een lekker vers eitje. Dit hebben we in 2023 met z’n allen live kunnen meemaken in de soapserie rondom het visarendennest voor de webcam van Beleef de Lente. Het nest van onze BN’er, de visarend man 7TG, was in beslag genomen door een koppel grote Canadese ganzen. Ondanks eindeloze schijnaanvallen van de arend was de broedse ganzendame niet onder de indruk. Ze bleef gestaag liggen op het nest. Het leek definitief dat voor dat jaar ‘Beleef de Visarend’ was veranderd in ‘Beleef de Canadese Gans’. Totdat daar ineens vroeg in de morgen een boommarter in beeld kwam! Het dier sloop het nest in en peuzelde zorgvuldig de twee ganzeneieren op. Het gazenstel droop hierna af, en het rijk was weer aan onze man 7TG. Helaas mocht het niet baten. De visarend heeft dit broedseizoen moeten doorstaan zonder dame aan zijn zijde. Gelukkig heeft hij dit jaar weer met succes 2 jongen groot weten te brengen in de Biesbosch.

Sporen

Om met eigen ogen een glimp van de boommarter te mogen vangen is een kwestie van geluk hebben. Heel veel geluk zelfs! De meeste zichtwaarnemingen komen van marters die vroeg in de ochtend over het pad steken of het water over zwemmen. Dit laatste is essentieel voor het leven in een dynamisch getijdengebied als de Biesbosch. Toch kun je ook zonder zichtwaarnemingen zelf de aanwezigheid van de boommarter ontdekken. Zo laten ze vaak uitwerpselen achter op markante plekken in het bos. Je vindt dan ook regelmatig 5 – 12 centimeter lange puntige drolletjes op bijvoorbeeld grote liggende boomstammen. Of je komt juist vraatsporen tegen. Denk aan een geplukte vogel onder een boom waar allemaal afgebeten veren bij liggen. Ga maar eens op zoek wanneer je een keer de Biesbosch in trekt. Nu het winter begint te worden en het groen verdort vallen de sporen extra op. Wie weet lukt het jou om de boommarter op het spoor te komen.