In dit blog neemt William Schelling, Boswachter Beheer in de Biesbosch, u mee naar de Stroomdalgraslanden.

In deze blog neem ik u mee naar een van de meeste waardevolle typen natuur langs de grote rivieren; de stroomdalgraslanden van de Sliedrechtse Biesbosch. Nee, dat is niet mijn eigen waardering voor deze schitterende natuur. Dat zijn de woorden van Victor Westhoff, een bioloog uit de vorige eeuw en een autoriteit op het terrein van natuurbescherming.

Veranderende uiterwaarden

Langs de Nieuwe Merwede (recht tegenover de huidige grote Noordwaard) liggen aaneengesloten nog enkele 100-en hectares stroomdalgrasland. Tot de jaren 60 kwamen vrijwel overal langs de rivieren deze bloemrijke hooilanden voor. Door ruilverkavelingen, gebruik van kunstmest en intensiever gebruik zijn deze karakteristiek hooilanden vandaag de dag zeldzaam geworden en alleen nog in natuurreservaten te vinden.

Rivierdynamiek

Door de hoge dynamiek van de rivierstromen en getijdewerking waren de hooilanden van de Sliedrechtse Biesbosch lange tijd niet interessant voor gangbaar agrarisch gebruik. Ze werden extensief beheert, laat gehooid en wat nabeweid. Dit resulteerde in gevarieerde en karakteristieke vegetatie waar de karakteristieke kwartelkoning zich liet horen.  Eén van onze kajuitboten hebben we vernoemd naar deze soort! Voor als u het bootje eens tegenkomt; de Crex. Na de afsluitingen van het Haringvliet in 1970 nam deze dynamiek sterk af en kwam er een intensiever agrarisch gebruik. Mede dankzij de eerder genoemde Victor Westhoff en zijn generatiegenoten kwam er aandacht voor de zeldzame natuurwaarde van de stroomdalgraslanden en vinden we tot de dag van vandaag vele verschillende (soms zeldzame) plantensoorten in onze graslanden.

Bloemenzee

Door de natuurlijke overgangen van grof en fijn zand naar zavel en klei, de verschillende hoogteliggingen, de jaarlijkse overstromingen met rivierwater, afwezigheid van bemesting en een uitgekiend beheer vertonen de percelen hier alle mogelijke kleuren die door de maanden heen telkens weer veranderen. Soms fel geel van de knolboterbloemen of goudgeel van de morgensterren, verderop weer het vrolijk roze van de echte koekoeksbloem, gemengd met de witte schermen van de weidekervel en uiteraard margrieten. Een paar percelen verder zien we de lila beemdkronen, gemengd tussen de blauwe grasklokjes en de groen gele ratelaars! Tussen al die bloeiende bloemen hoor ik het gonzen van insecten. Een paar reebokken heeft mij niet in de gaten en staan rustig te grazen. Grote kans dat er her en der al wat reekalfjes verstopt liggen.

Wetende dat er al zoveel oppervlakte stroomdalgrasland is verdwenen doe ik mijn best om samen met mijn collega’s deze bloemenzee zo zorgvuldig mogelijk te beheren en beschermen. En wie weet waar de zaden van al die mooie bloemen bij hoog water weer naar toe spoelen en hopelijk elders de kans krijgen uit te groeien!