In ons vorige blog schreef boswachter Thomas over de kracht van ‘Hotel de Biesbosch’ voor vele soorten watervogels. Daarin gaf hij aan dat bij vorst het ‘Hotel’ zeker volgeboekt zou zijn. Nou, dat hebben we geweten! In de winterse omstandigheden van de afgelopen periode nam de Biesbosch haar verantwoordelijkheid en bood vele tienduizenden watervogels een broodnodige rust- en voedselplek. Door het open water, de nodige rust op het water en aanwezigheid van voedsel, was dit ‘Hotel’ doorslaggevend in de overleving van vele duizenden watervogels. Heel nuttig, heel belangrijk, maar ook zeker prachtig om te ervaren!

Winterse vogelverhuizing

Toen op zondag 7 februari de sneeuwval begon waren in de middag de eerste zuidwaarts vliegende vogels al zichtbaar op de vogelradar! Duizenden kieviten, ganzen en zwanen wachten de strenge vorst niet af en bij sneeuwval kiezen ze direct voor overleving. En dat betekent verplaatsen naar warmere streken met open water en bereikbaar voedsel. Wij zagen in de Biesbosch al snel een enorme toename van met name smienten, wintertalingen, kleine zwanen en ganzen. De beelden die de invallende en vertrekkende ganzen en zwanen tijdens de zonsopgangen en zonsondergangen die week gaven waren ronduit spectaculair.

Hoe tel je al die vogels?

Het is voor Staatsbosbeheer heel belangrijk om naast het toezien op de nodige winterrust, ook de aantallen vogels te tellen. Maar hoe doe je dat in zo’n groot gebied? Nou, vooral niet alleen! De overgrote delen worden geteld door boswachter Thomas die met behulp van collega’s zoveel mogelijk gebieden op één dag telt. Daarbij worden alle watervogels en roofvogels geteld in kader van de landelijke wintervogeltellingen. Het is belangrijk om dit zoveel mogelijk op één dag te doen om te komen tot de juiste aantallen en het voorkomen van dubbeltellingen. Daarnaast zijn vrijwilligers onmisbaar die onder andere tellingen uitvoeren in de Noordwaard en de Dordtse Biesbosch. Alle data is verzonden naar Sovon Vogelonderzoek Nederland. Structureel worden tussen september en maart alle gebieden geteld op watervogels.

En dan is het genieten!

Tijdens de verschillende tellingen kwamen wij tot indrukwekkende aantallen. Wat te denken van toch nog 18 ijsvogels, minimaal 5 roerdompen (er zijn er vast en zeker meer), 12 zeearenden, 268 nonnetjes, 10.035 wintertalingen, 24.383 smienten, zeker 10.000 brandganzen en ruim 7.000 kolganzen! Ook sliepen er een week lang verschillende groepen kleine zwanen en enkele wilde zwanen. Wanneer ook de Hollandse rivieren waren dichtgevroren was de Biesbosch echt nog het enige gebied met open zoet water. Maar om te zien dat het gebied voor zoveel soorten en aantallen een veilige plek is, is voor ons als boswachters genieten. Daar doen wij het voor!

Noodzaak winterrust

De Biesbosch heeft in de winterperiode een grote verantwoordelijkheid voor de opvang van landelijke en zelfs West-Europese populaties watervogels. Watervogels zijn extreem schuw en verstoring op open water is dan ook snel gebeurd. Voedsel is schaars, verstoring is snel gebeurd en daardoor verliezen ze dan veel energie. In strenge winters concentreren nog meer watervogels zich in de Biesbosch en daarom heeft Staatsbosbeheer verschillende gebieden aangewezen als winterrustgebied. Dit zijn gebieden waar geen waterrecreatie mogelijk is en waar de nodige winterrust gegarandeerd is. Deze kwetsbare soortengroepen hebben dat hard nodig. Bedrijvigheid op het water is dan het enige waar we helaas weinig invloed op hebben. Maar over het algemeen zagen wij een grote mate van rust op het water.

Zelf genieten!?

Ook tijdens winterse omstandigheden kun je in de Biesbosch je hart ophalen aan de vele wintervogels. Vanaf de verschillende wandelpaden heb je goed zicht op de vogels en heb je tevens kans op ontmoetingen met een ree, een bever, cetti’s zangers en wellicht een waterral. Goede vertrekpunten zijn de parkeerplaatsen bij het Biesbosch MuseumEiland, parkeerplaats Jantjesplaat en in de Elzen en de Nieuwe Dordtse Biesbosch.  Kijk voor meer informatie op www.staatsbosbeheer.nl/biesbosch en https://np-debiesbosch.nl/te-doen/wandelen/

Foto’s: Staatsbosbeheer – Thomas v.d. Es