Twee weken geleden stonden de hoge waterstanden in het rivierengebied centraal. In de dagen erna zakte het water weer geleidelijk en bleef er veel plastic achter in het gebied, hetgeen massaal door de pers werd opgepikt. Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer kondigden opruimacties aan. Via een website konden vrijwilligers zich melden om een handje te helpen. De bewuste website was amper online of de aanmeldingen stroomden al binnen. Ruim 90 mensen kwamen vandaag naar de Noordwaard om de oevers van de Nieuwe Merwede onder handen te nemen. Er was een scala aan plastic voorwerpen; aanstekers, wattenstaafjes, emmers, flessen, doppen, jerrycans maar ook grote zaken zoals een surfplank, stoelen, autobanden en wat al niet meer.

Wisselende waterstanden horen bij een dynamisch rivierensysteem. De storm Ciara en volle maan zorgden er recent voor dat de waterstanden hoger uitvielen en trad het waterveiligheidsproject de Noordwaard in werking. De ‘drempel’ is een cruciaal onderdeel van dit plan. Over een lengte van twee kilometer is de dijk langs de Nieuwe Merwede verlaagd tot 2.00 meter + N.A.P. Door de hoge waterstanden verdween de drempel onder water. Het was voor het eerst dat de drempel overstroomde, sinds de oplevering van deze megaklus, vijf jaar geleden.

Binnenzee

De hele Noordwaard veranderde in een grote binnenzee. Het hoge water leidde ook tot ‘hoogwatertoerisme’. De mogelijkheden om de Noordwaard in te rijden waren echter beperkt. Heel het poldergebied (inclusief de wegen) verdween immers onder water, alleen bruggen in het gebied bleven boven. Hazen, mollen, muizen en reeën zochten noodgedwongen een hoger en droger heenkomen. In zo’n geval zijn er veel blauwe reigers en wolken kokmeeuwen actief. De vogels doen zich te goed aan vluchtende kleine zoogdieren. De een zijn dood is de ander zijn brood. Het is niet anders. In de dagen erna zakt het water weer snel, want Rijkswaterstaat zet de Haringvlietsluizen open, in feite toch de regelkraan van het benedenrivierengebied. Als het water zakt zie je hoeveel plastic rommel er wordt meegevoerd en in het gebied in stekelige struiken zoals meidoorns en braamstruwelen achterblijft. Door de massale berichtgeving over het hoge water door de pers worden er plannen gesmeed om vuilruimacties op touw te zetten. Vrijwilligers kunnen zich melden op een website, maar de bewuste site is amper online of het aantal beoogde mensen is al bereikt. Vandaag kwamen er ongeveer 90 mensen opdagen. Ze kwamen overal vandaan: Montfoort, Werkendam, Spijkenisse, Den Haag, Rotterdam, Lage Zwaluwe, Nieuwendijk, en Gorinchem. We hoorden zelfs iets over deelnemers uit Deventer. Een enorme actiebereidheid dus, bij jong en oud.

Microplastics

Als plastic in een gebied achterblijft, wordt het poreus en waait de wind het als microplastics het verder de keten in. Microplastics zijn kleine deeltjes plastic die in het milieu terechtkomen. De deeltjes kunnen microscopisch klein zijn, of enkele millimeters groot. Vooral in zeeën en oceanen kunnen microplastics tot problemen leiden. Zeevogels krijgen het naar binnen en sterven. Het zou mooi zijn als dergelijke aandacht leidt tot het bedenken van alternatieven voor het gebruik van plastics. Het probleem krijgt ook veel aandacht doordat de BBC dergelijke informatie in woord en beeld toont in verbluffende documentaires als Blue Planet en Planet Earth. Het zet een jonge vent als Boyan Slat er toe om dergelijke ideeën om te zetten in daden met zijn Ocean Clean up. NIet iedereen leunt gelukkig achterover maar steekt ook daadwerkelijk de handen uit de mouwen voor een schier oneindige klus; het verwijderen van de Plastic Soup uit onze oceanen.