Als jochie van vijftien jaar, bemoeide Jan Reuser zich al met de kooi op de Hofmansplaat in de Brabantse Biesbosch. Precies 58 jaar later stopt hij met zijn werkzaamheden achter de schermen. "Het is mooi geweest. Je kunt zo'n moment steeds blijven uitstellen, maar daar schiet je volgens mij weinig mee op" aldus Reuser. Kooiker Reuser is er sinds 1 januari jongstleden dan wel mee gestopt, maar hoe gaat dat verder? Een kooi vereist immers flink wat naloop en onderhoud. Terwijl Reuser en ik langs de diverse vangpijpen lopen, kllinkt in de verte het gejank van motorkettingzagen. Medewerkers van Staatsbosbeheer voeren er zaagwerkzaamheden uit. "Hier moet ik erg aan wennen, dat er anderen in de kooi aan het werk zijn" biecht Reuser op. "Staatsbosbeheer zoekt voor deze locatie een ondernemer en zo lang die nog niet gevonden is, voeren zij hier ter overbrugging beheerswerkzaamheden uit. Je kunt zo'n kooi niet laten liggen, want voordat je het weet verandert zoiets in een ondoordringbare woestenij."

Reuser pikt mij op in Hank en samen varen we naar zijn eendenkooi op de Hofmansplaat, die grenst aan het Spijkerboor. Als we ons bootje hebben afgemeerd, gaan we de wal op en lopen door een hek, naar een houten optrekje. Bij de deur trekken we onze laarzen uit en gaan naar binnen. De wanden zijn met schrootjes betimmerd en Reuser knielt bij de kachel. Weldra zien we er de eerste vlammen in opschieten. “Dit keetje is ergens in de jaren tachtig neer gezet. Daarvoor stond er iets anders, maar dat is in 1945 door de Engelsen gebombardeerd. Hier lag toen de vuurlinie, er werd over en weer geschoten. Op deze locatie was in die dagen een Duitse post gevestigd, vandaar dat het met de grond gelijk werd gemaakt. Na de Tweede Wereldoorlog is op deze locatie overigens toch weer een huis gebouwd.” Reuser heeft hier weliswaar heel wat voetstappen liggen, maar zijn beslissing om 1 januari jongstleden met de kooi te stoppen is een wel overwogen besluit. “In zo’n geval moet je realistisch zijn. Mijn lijf is nog goed en ik kan nog behoorlijk uit de voeten. Echte hobbies heb ik niet. Ik zie mij niet in het café biljarten of een kaartje leggen, zoals die oude kerels doen. Met Staatsbosbeheer heb ik afspraken gemaakt, mijn bootje ligt hier recht tegenover, dus als ik zin heb om een kijkje op de kooi te nemen, dan kan dat. Ik moet mij alleen erbij neerleggen dat het beheer waarschijnlijk anders zal gaan, dan dat ik gewend ben.”

Van vangkooi naar bezoekerskooi
In 1972 verhuisde zijn vader naar Made, waardoor het voor Jan mogelijk werd om de kooi over te nemen. “In die tijd speelden er al de nodige ontwikkelingen zoals het ‘stil’ vallen van het getij (door de afsluiting van het Haringvliet), de aanleg van de spaarbekkens, de opkomst van de waterrecreatie en ga zo maar. Van 1996 op 1997 ben ik op de Hofmansplaat gestopt met vangen. Wij vingen hier voornamelijk wilde eenden en de andere eendensoorten werden geringd.” In verband met de drastische achteruitgang heeft Vogelbescherming dit jaar benoemd tot het Jaar van de wilde eend. Merkte Reuser hier ook iets van op de Hofmansplaat? “Die enorme terugval merkte ik zeer zeker, tientallen jaren geleden al. Bij de oplossing van zo’n vraagstuk moet je het volgens mij zoeken in zaken die zeer onwaarschijnlijk zijn. Natuurlijk heb ik veel belangstelling voor de uitkomsten van dat onderzoek, tenslotte was het voorheen een van onze gewoonste soorten.” Met de teruglopende vangsten was het voor Reuser duidelijk, dat hij niet kon afwachten en dat hij ook andere werkzaamheden moest gaan doen om het hoofd boven water te houden. “Voor het toenmalige natuur en recreatieschap heb ik veel en diverse klussen uitgevoerd, zoals het plaatsen van damwanden en dergelijke. Verder was de omschakeling in 1997 van een vangkooi naar een bezoekerskooi een onvermijdelijke stap geworden. Zoiets vergde veel inzet en een totaal andere benadering.” Aan het eind van ons gesprek doen we nog een rondje door de kooi. We lopen langs de schermen en vangpijpen. “Hier liggen nu brede wandelpaden. Toen mijn vader op deze kooi actief was, gebruikte hij veel smallere paden” legt Reuser uit, terwijl hij demonstratief naar een rij bomen loopt en de ligging van het vroegere paadje aanwijst.