Weidevogels zitten in de verdrukking. De grutto kan het tempo van de efficiënte, agrarische bedrijfsvoering niet bijhouden en het aantal broedparen zakt dan ook drastisch. Momenteel wordt er uitgebreid onderzoek gedaan naar de trekwegen van de grutto. Mo Verhoeven, promovendus bij de Rijksuniverstiteit Groningen, volgt gezenderde grutto’s en belt mij op om twee vogels op te sporen. De vogels zijn namelijk in de Biesbosch gelokaliseerd.

Veel slik
Afgelopen donderdagmiddag stapt Verhoeven bij mij aanboord en hij laat op zijn telefoon de locaties zien. Als hij de display vergroot is het zonneklaar; de twee gezenderde grutto’s zitten in de Kort en Lang Ambacht. Het komt mooi uit, want het water zakt en dus zal er veel slik in die voormalige landbouwpolder droogvallen. “In totaal hebben we 25 grutto’s gezenderd en wij proberen inzicht te krijgen in het wel en wee van de grutto tijdens de trek. Het aanbrengen van zenders in vogels is altijd een heel gedoe. Het is gebleken dat bij inwendige plaatsing er misvorming kan optreden bij het leggen van de eieren. We gebruiken nu uitwendige zenders, die er uit zien als een stukje zilver bij de staart. Bij vogels in het terrein zijn die (met een scoop) te ontdekken.” Als we bij de polder aankomen ligt er, zoals verwacht, veel slik droog. Grote groepen kokmeeuwen trekken de aandacht, net als de gakkende grauwe ganzen. We scannen de slikken af met onze telescopen en ontdekken er groepjes foeragerende grutto’s, maar de fel begeerde antennes ontbreken. Er loopt wel een kemphaan, met een loeier van een antenne op zijn rug. “Dat is er ook een van ‘ons'” reageert Verhoeven enthousiast. De combinaties van de kleurringen op de poten worden genoteerd. “De zenders zijn 12 uur actief en dan stoppen ze vervolgens 24 uur. In die tijd wordt ze door minuscule zonnepaneeltjes weer bijgeladen waarna de locatie door satellieten weer kan worden ‘opgepikt’.

Kostbaar onderzoek
Die vogels opsporen, volgen en al die high-tech zenders maken dit toch tot een kostbare onderneming? “Natuurlijk, dat is zo” beaamt Verhoeven. “Professor Theunis Piersma doet al jaren onderzoek naar steltlopers en ontving hiervoor de Spinozaprijs. Met de bijbehorende geldprijs (2,5 miljoen euro) wordt dit onderzoek gefinancierd.” Gezien de alarmerende toestand van de grutto, sinds 1960 is het aantal broedparen meer dan gehalveerd, is er momenteel in het noorden van ons land veel over deze vogel te doen. Wat is Nederland immers zonder haar unieke weidevogellandschap? Vanuit dit perspectief ontstond medio 2011 het burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide (Koning van de weide). Een club van betrokken en enthousiaste eenlingen die samen kiezen voor een nieuwe, multidisciplinaire aanpak om de toekomst van het weidelandschap aan de kaak en veilig te stellen. Kening fan ‘e Greide kiest voor een multidisciplinaire aanpak, van onderaf. Met als uitgangspunt dat er alleen resultaat wordt geboekt als iedereen zich bewust is van het unieke karakter van het weidelandschap. En dat er alleen een oplossing mogelijk is als er in het weidevogellandschap zowel duurzaam als rendabel geboerd kan worden.