Door stroomgebieden van rivieren met elkaar te verbinden zwemmen er thans heel wat uitheemse vissoorten in onze wateren. De opmars van diverse soorten grondels is onderhand niet meer te stuiten. “Wij vangen die dingen natuurlijk ook” zegt Ruub Klop van Visserijbedrijf Klop in Hardinxveld. “Ze zitten overal, maar wat we ermee moeten, zou ik niet weten. Misschien dat zoiets zich op den duur toch weer stabiliseert.”

Invasief
Door de verbinding van stroomgebieden, via de aanleg van kanalen, is de totale oppervlakte van de Rijn en de met haar in verbinding staande wateren ruim 21 keer groter geworden. Waar exoten voorheen vooral via uitzettingen en ballastwater van (zee)schepen in de Rijn terechtkwamen, komen ze sinds de ingebruikname van het Rijn-Donaukanaal in 1992 ook via dit kanaal het Rijnsysteem en ons land binnen. Het grootste deel van deze uitheemse soorten weet zich daarna goed te handhaven. Een deel van de exoten die recentelijk ons land zijn binnengekomen, vertoont echter een behoorlijk invasief karakter. “Wij vangen natuurlijk al langer uitheemse soorten, zoals blauwneus, de roofblei en de Donaubrasem. Maar de mate waarin al die soorten grondels oprukken, kun je inderdaad wel als een invasie bestempelen. Hoe je dat zou moeten beteugelen weet ik niet. Zoiets overkomt je. Op kleine, afgesloten meren en vijvers zou je misschien nog wel wat kunnen doen, maar op grote, aaneengesloten wateren is het onbegonnen werk. Zoiets valt gewoon niet te beheren en daarom moeten we er misschien ook maar niet zo dramatisch over doen.” De nieuwkomers vinden in onze rivieren met stenen bestortingen een prima stek.

’tum-tum’
Sinds 2002 hebben zich in onze rivieren invasieve, bodemgebonden vissoorten gevestigd, waarbij het dan in de meeste gevallen gaat om vier soorten grondels: de marmergrondel, de zwartbekgrondel, de Kesslers grondel en de Pontische stroomgrondel. Deze vier uitheemse vissoorten komen oorspronkelijk uit de Ponto-Kaspische regio. “Al die grondels doen het als ‘wilde konijnen’, ze paaien drie of vier keer per jaar en dat gaat zomer en winter door. Vandaar dat het ook zo snel gaat met die aantallen. Ik heb wel eens gehoord dat er met grote fuiken op het IJsselmeer 2000 kilo van dat spul werd gevangen. Wij mogen niet meer met fuiken op de rivier vissen. We gebruiken zegens met wijde mazen, waar al die grondels dus gewoon doorheen glippen. Kreken en kribvakken die begroeid zijn met waterplanten vormen een ideaal opgroeihabitat. Die jonge grondels hebben nog geen stekels en zijn dan net ’tum-tum’ voor vogels als blauwe reiger, visdief en fuut. Laatst sneed mijn zoon een snoekbaars open en trof daar vier of vijf grondels aan. Die beesten fungeren dus in feite als voedsel voor andere soorten.” Zijn die grondels trouwens voor mensen eetbaar? “Het zit niet zo in onze genen om zoetwatervis te eten. Mensen uit Oost-Europa beschouwen het als een lekkernij. Zij eten ook karper en brasem, soorten waarvoor wij de neus ophalen. Maar ja, ’s Lands wijs, ’s lands eer.”