foto archief Soayschapen

Deel 1: Het Soayschaap
In de Staatsbosbeheergebieden op Ameland grazen verschillende dieren, die allemaal hun eigen bijdrage aan de natuur leveren. De natuur heeft last van de grote hoeveelheden stikstof wat zich in de lucht bevindt. De gebieden worden hierdoor steeds voedselrijker, wat voor ons duingebied niet wenselijk is. Grassen, bramen en brandnetels krijgen de overhand en verdringen de typische duinvegetatie. Door te plaggen worden de voedingsstoffen in één keer afgevoerd en kan de juiste plantengroei zich ontwikkelen. Een wat minder ingrijpender methode is het inzetten van begrazers. Zij knabbelen de ongewenste vegetatie langzaam weg. En als een deel van het gebied afgeplagd is, dan zorgen de begrazers er ook voor dat het niet gauw meer dichtgroeit. In de komende periode worden de verschillende begrazers uitgelicht in ons boswachtersblog die nodig zijn om deze vergrassing tegen te gaan. Deze week nemen we het Soayschaap onder de loep.

Maaiers en snoeiers

Om overmatige groei van grassen en struiken in onze gebieden te voorkomen, wordt er een variatie van grazers zoals Soay’s, IJslanders, Hereford runderen en de Landgeit ingezet. Hierdoor blijft het duingebied open en vergrast het niet. Iedere grazer eet anders. Zo heb je maaiers, die vooral grassen eten. Daarnaast heb je snoeiers, die de wat malsere delen eten zoals knoppen, jonge twijgen en kruiden. Het Soayschaap zit tussen de maaiers en de snoeiers in. Hij eet gras, maar ook houtige planten en twijgen. Het aantal begrazers is wel belangrijk,  het moet zo zijn dat de dieren niet teveel opeten waardoor juist planten verdwijnen.

Oorsprong Soay schaap

Het Soayschaap is een schapenras en komt van het eiland Soay wat deel uitmaakt van de Schotse St.Kilda archipel, een ruig en onbegroeid oceaanlandschap. Het woord Soay is het Noorse woord voor schapeneiland.  Soayschapen zijn goed bestand tegen slecht weer en schaarse voedselomstandigheden.

Herkenning Soay schaap

Vaak worden de Soayschapen niet direct herkent als een schaap.  Het zijn relatief kleine schapen. Naast dat ze klein zijn, zijn ze schuw, alert en hebben een goed instinctief gedrag. De Soayschapen worden wel beschouwd als de meest primitieve soort onder de gedomesticeerde schapenrassen. Hun vacht is wolachtig, maar ze hebben geen scheerbeurt nodig. Ze kennen een natuurlijke rui.  De ooien zijn sierlijk, vrij hoog op ranke poten, met een smalle kop met hoorns. De rammen zien er woest uit met imposante halfcirkelvormige hoorns en vaak ruige beharing op de borst. In de bronstperiode laat de rammen zien wie de baas is. Flinke dreunen worden dan uitgedeeld met de hoorns en zijn de klappen al van verre te horen.

Lammertijd

Rondom de aflammertijd trekken ooien uit één familielijn meer samen op. Je ziet dan (groot)moeders en dochters en hun kinderen bij elkaar liggen. Op Ameland lammeren de ooien af zo rond eind maart begin april. De geboorte verloopt gemakkelijk, de ooien werpen het liefst zonder pottenkijkers. Het zijn uitstekende moeders en letten goed op hun kroost. De lammeren zijn snel na de geboorte op de been en soms watervlug. Mocht je een lam vinden in het gebied, laat deze dan rustig liggen. De moeder komt beslist weer terug.

Waar vind je het Soayschaap op Ameland?

We hebben twee kuddes op Ameland. Eén kudde vind je op de Jan Roepeheide in Hollum en de andere kudde loopt rond in Ballum achter Roosduinen. Misschien moet je hier en daar even goed zoeken want het blijven schuwe schapen, ze zullen dus niet zo gauw op je afkomen.

Soayschapen zijn van Staatsbosbeheer. Regelmatig controleren wij de kuddes en in de lammertijd doen we dat ook dagelijks. Het kan voorkomen dat je iets vreemds aantreft in de begrazingsgebieden laat het ons dan ook weten, Staatsbosbeheer Ameland 0519 542600.

Wil je meer informatie lezen over begrazers in onze terreinen volg dan deze blog om op de hoogte te blijven.