Woensdag 15 januari stond de jaarlijkse vleermuistelling op de planning voor boswachter ecologie Merijn Loeve en Jan Alewijn Dijkhuizen van de Zoogdiervereniging. In natuurgebied De Punt op Goeree-Overflakkee, grenzend aan het Grevelingenmeer, bevindt zich de winterverblijfplaats van onder andere vleermuizen en (nacht)vlinders. Verstopt in de duinen van het Natura 2000-gebied vind je vijftien bunkers uit de Tweede Wereldoorlog, die onderdeel uitmaken van de Atlantikwall. Ik ging voor de eerste keer mee om de bunkers en hun bewoners te leren kennen.

Schuilplaats

Het natuurgebied De Punt is niet alleen in de zomer een ideale plek voor vleermuizen om op insecten en nachtvlinders te jagen. In de winter worden de bunkers door weer andere vleermuizen gebruikt als schuilplaats. Aangezien de vleermuizen voornamelijk ‘s nachts actief zijn, zijn ze moeilijk te tellen. Een van de methoden om de aantallen vleermuizen te achterhalen, is het tellen van overwinterende vleermuizen in winterverblijven tussen 15 december en 15 februari. De tellingen worden uitgevoerd door een vrijwilliger van de Zoogdiervereniging, samen met de beheerder van het winterverblijf.

Uitrusting

Op pad met een zaklamp, een notitieboekje en een uitschuifbare spiegel om in gaten en kieren te kunnen kijken wandelden we richting de bunkers. Ook een busje WD40 ging mee voor het geval de sloten niet meewerken. Een groot deel van de bunkers is namelijk afgesloten voor publiek, zodat de vleermuizen kunnen overwinteren in alle rust. Een schep was geen overbodige luxe geweest, want sommige ijzeren deuren zijn na een jaar alweer ‘ondergesneeuwd’ met zand. Laarzen behoren ook tot onze uitrusting, omdat de meeste bunkers deels onder water staan, wat een gunstig leefklimaat is voor de vleermuizen in winterslaap. Vleermuizen houden van een ruimte waar de luchtvochtigheid hoog is en de temperatuur constant is, ergens tussen de 0 en 10 graden, zonder fluctuaties. De vleermuis laat zijn lichaamstemperatuur tijdens de winterslaap namelijk zakken tot de omgevingstemperatuur om energie te besparen. 

Vleermuizen, vlinders en spinnen

In korte tijd en in stilte, om de dieren zo min mogelijk te storen, bezochten we alle bunkers en keken we in alle hoeken en gaten. Vleermuizen verstoppen zich in de meest smalle spleten en hebben aan een hangplek voor een enkele duimnagel al genoeg. We telden deze middag negen watervleermuizen verspreid over vier bunkers, waarvan twee mooi in het zicht aan een muur hingen. Naast de vleermuizen werden ook alle andere dieren geteld en genoteerd. Zo telden we vier dagpauwogen, 107 waaiermotten en 73 roesjes in winterslaap. Maar ook grote trilspinnen, segrijnslakken, pissebedden en in het water kwamen nog een groene kikker en een kleine watersalamander voorbij!

Bunkerroute De Punt

Nieuwsgierig geworden naar de bunkers? De rustplekken zijn zoals gezegd gesloten voor publiek, maar de bunkers in de duinen van De Punt zijn vanaf de buitenkant goed te bekijken en bereikbaar via een prachtig wandelpad. Raak je niet uitgewandeld? Over het gehele natuurgebied De Punt kun je een mooie wandeling maken, langs het spoorwegmuseum en verschillende kijkschermen die uitzicht bieden op kleine waterpartijen. Wie weet tref je wel een lepelaar, nachtegaal, goudvink, waterral of een zeldzame zomertortel!