In januari starten we met het uitdunnen van de dennen in de Boswachterij Westerschouwen. Door deze dunning maken we het bos gevarieerder en geven we andere boomsoorten meer kans om te groeien. Ongeveer 1500 kuub dennenhout uit verschillende bosvakken wordt in 4 weken tijd uit het bos gereden. Omdat er maar hier of daar een boom verwijderd wordt, vinden de werkzaamheden plaats in het bijna gehele bos en kunnen plaatselijk voor hinder zorgen doordat de paden tijdelijk worden afgesloten.

Natuurlijke verjonging door ruimte in het bos

De werkzaamheden in het bos bestaan uit het dunnen van verschillende dennenvakken. Bij een dunning worden bomen weggehaald om zo ruimte te creëren voor andere bomen. De kroon van een bestaande boom kan dan verder uitgroeien waardoor er diktegroei in de stam kan plaatsvinden; hoe groter de kroon, hoe dikker de stam. En op de open plekken die ontstaan zijn kan ook natuurlijke verjonging optreden. Het zaad van een boom of struik kan hier ontkiemen en uitgroeien tot een nieuwe boom of struik.

Monotoon bos in soort en leeftijd

Na 1925 is er begonnen met het vastleggen van de stuivende duinen, de “Woeste Gronden” genoemd, bij Westenschouwen. Men plantte vooral Oostenrijkse- en Corsicaanse dennen aan, omdat er in Nederland een groot gebrek was aan hout. Helaas bevatten deze dennen weinig biodiversiteit. Zo komen er op een den ongeveer 15 tot 20 insectensoorten voor. Wanneer er door natuurlijke verjonging bijvoorbeeld eiken opkomen gaat het aantal dieren al snel naar enkele honderden insectensoorten. Met het dunnen van de dennen ontstaat er uiteindelijk een rijker bos!

De afgelopen tientallen jaren hebben we af en toe voorzichtig in het bos gedund ( de laatste dunning was in 2018 ) om zo meer verschil in boomsoorten en in leeftijd te krijgen. We doen dit op kleine schaal om zo het bosklimaat te behouden. Zo verandert een monotoon dennenbos van bijna 100 jaar oud naar een afwisselend bos met veel verschillende boom- en struiksoorten en in alle leeftijden. En dus ook nog volop ruimte voor de dennen en de natuurlijke verjonging van deze dennenbomen.

Duurzaam bosbeheer

De reden dat er in het verleden dennen zijn aangeplant had alles te maken met het snelgroeiende rechte hout wat ze produceren. Rechte bomen zijn uitermate geschikt voor het zagen van planken of balken. Tijdens de werkzaamheden worden de stammen op 3-meter stukken langs de Adriaan van der Weijdeweg gelegd en later worden afgevoerd naar de fabriek voor plank- en kisthout. De opbrengsten van deze houtverkoop worden gebruikt voor het beheer van alle natuurgebieden van Staatsbosbeheer. Staatsbosbeheer is FSC-gecertificeerd, wat inhoudt dat zij zorgvuldig en met vakmanschap met het bos omgaat. Zo wordt bijvoorbeeld niet méér geoogst dan dat er bijgroeit. Ook wordt er een flora- en faunacheck gedaan om aanwezige soorten te beschermen.

Bomen met hoge natuurwaarden, zoals spechtengaten, vleermuisverblijven of roofvogelhorsten, blijven staan. Ook dood hout blijft staan en het takhout blijft achter in het bos. Soms is er voor gekozen om bomen te ringen in plaats van omzagen zodat ze heel langzaam afsterven en dus heel langzaam ruimte creëren voor andere bomen en struiken.

Een kwart van het geoogste hout in Nederland komt uit de bossen van Staatsbosbeheer. Hoewel dit slechts 3% van het hout vertegenwoordigt dat in Nederland wordt gebruikt – waarbij 90% nog steeds uit het buitenland komt – willen we een blijvende en grotere bijdrage leveren aan de biobased economy en een duurzamere samenleving.

Werkzaamheden

De boswachters zijn jaarrond aan het werk in de Boswachterij Westerschouwen. Van het onderhouden van de paden, het inventariseren van planten en dieren, tot aan de houtoogst zelf met grote machines. Afgelopen jaren is er zorgvuldig afgewogen welke bomen gedund gaan worden. Deze bomen hebben een markering gekregen door middel van een oranje gekleurde streep, het zogenaamde blessen. Bomen vellen gebeurt met een oogstmachine, een ‘harvester’ en is uitbesteed aan een specialistisch bosbouwbedrijf. De geavanceerde houtoogstmachine kan nauwkeurig en precies werken. Het velt en onttakt de bomen en zaagt de stam in stukken van de gewenste lengte. De stammen worden opgestapeld in afwachting van het transport. Tijdens de werkzaamheden kunnen sommige paden niet of nauwelijks toegankelijk zijn door het werkverkeer. Na afloop van de werkzaamheden worden de paden zo snel mogelijk hersteld.

Meer weten over de boswerkzaamheden of het kappen van komen? Bekijk dan het onderstaande filmpje: