Bloeiende heide (foto: P. van Loon)

Als er op heidevelden niet wordt gegraasd, gemaaid en/of gekapt, zal deze na verloop van betrekkelijk korte tijd geheel met bomen begroeid raken, waardoor de heide en de daarbij behorende flora en fauna zal verdwijnen. Door regelmatig in te grijpen blijft dit halfnatuurlijke landschap bestaan. Het grootste deel van het "werk" wordt gedaan door de Shetlandpony's. Aanvullend wordt er deze week gechopperd en worden de berkenbomen verwijderd.

Variatie in structuur

Bij heidevelden is variatie in structuur van groot belang voor warmteminnende diersoorten als levendbarende hagedis en veel insecten. Het is dan ook belangrijk dat de heidevelden niet alleen bestaan uit struikheide van één leeftijd, maar dat er afwisseling is in jonge heide, oude heide, wat struweel, verspreide bomen, open zandige delen, grassen en korstmossen. Bij nietsdoen groeit de heide snel dicht.

Pony’s

Op het heideveld tussen het Gadrabos en de Vroongronden graast een kleine kudde Shetlandpony’s. Zij eten het gras tussen de heideplanten weg en knabbelen ook aan jonge boompjes. Met hun hoeven zorgen ze voor looppaadjes, kale plekken en open zandige vlaktes. Juist deze zandkuilen zijn interessant voor solitaire bijen en wespen. Ondanks hun inzet, blijft het toch nodig om hier en daar wat aanvullende werkzaamheden te verrichten.

Chopperen

Door verdiept te maaien (chopperen) wordt de overmaat aan voedingsstoffen en zuren, die zich in de loop der jaren in de heide en bodem hebben opgehoogd, afgevoerd. Het maaisel wordt direct opgezogen en op een depot gezet. Dit wordt later afgevoerd. Omdat chopperen heel goed voor het verjongen van de vegetatie is, maar ook plaatselijk schadelijk kan zijn voor insecten, doen we dit op hele kleine schaal; 0,3 hectare t.o.v. de 25 hectare aan heide.

Verwijderen van berken

Berken zijn pioniers en vestigen zich graag in een kaal landschap. Zouden we niets doen, dan verandert de heide in eerste instantie in een berkenbos. Gelukkig knabbelen de pony’s flink aan de jonge boompjes. Op plaatsen waar ze minder komen ontstaan toch kleine berkenbosjes. Die worden op dit moment uit de grond getrokken en afgevoerd. De oudere berken blijven staan en mogen van ouderdom omvallen waarbij er weer ruimte ontstaat voor jonge berkenboompjes.

Gradiënten

Tijdens de werkzaamheden is er aandacht voor de kleine gradiënten in het terrein. Juist deze lichte overgangen, van droog naar nat, van humusrijk naar humusarm, van hoog naar laag, van bos naar hei, zijn de meest interessante plekken van de heide. Daar vind je de levendbarende hagedis, de graafwespen, de boomkikker, de roodborsttapuit, de nachtzwaluw en de blauwvleugelsprinkhaan.

Zeldzaam in Zeeland

Door kleinschalig werkzaamheden te verichten op de heide blijven de heidevelden een prachtig biotoop voor vele soorten. En daar moeten we zuinig op zijn. Zeker in Zeeland waar we niet zoveel heide hebben en vele soorten afhankelijk zijn van deze heide tussen Gadra en de Vroongronden.