Vogels als strandplevier, bontbekplevier en scholekster, die op de stranden of dijken langs de Oosterschelde of Westerschelde broeden, zitten in de verdrukking. Eigenlijk zijn onze stranden en dijken te druk geworden voor deze vogels om in alle rust te kunnen broeden. Toch kan recreatie en broeden samengaan als de strand- en dijkbroeders maar ruimte en rust krijgen.

Vele ganzen en eenden hebben al jongen. Andere vogels komen nog maar net terug uit het zuiden en moeten nog beginnen met het zoeken van een territorium. Strand- en dijkbroeders zitten nu op de eieren of hebben al pulletjes. Voor alle vogels is het broedseizoen een stressvolle periode: zou het ze lukken om in alle rust een nestje te starten, jongen op te laten groeien en te laten uitvliegen? Maar voor de strand- en dijkbroeders is deze periode zo mogelijk nog stressvoller. Want zij moeten hun leefgebied delen met ons. En zeker met mooi weer is dat een uitdaging!

Verstoring

Bontbekplevieren, strandplevieren, dwergsterns en scholeksters moeten hun broedgebied in het voorjaar en zomer delen met heel veel recreanten: wandelaars, fietsers, ruiters, honden, kite-surfers etc. Verstoring zorgt ervoor dat de vogels hun eieren of kuikens voor korte of soms lange tijd verlaten. Hierdoor kunnen de eitjes onderkoeld raken of vallen de eieren of jongen tot prooi van bijvoorbeeld meeuwen. Met een verloren broedseizoen tot gevolg. Zonder uitzondering hebben de strand- en dijkbroeders het zwaar in ons land.

Samen aan het werk voor de strand- en dijkbroeders

In de Delta zijn zo’n vijftig vrijwilligers actief die in het voorjaar en de zomer de nesten van deze vogels op de stranden en dijken zoeken en volgen. Op plaatsen waarvan we verwachten dat er gebroed gaat worden, wordt preventief een bescherming geplaatst. Soms door palen met touw, soms een flexnet (schapenraster).  En vaak wordt er een informatiepaneeltje bij geplaatst. Vogels die buiten deze afrasteringen en op kwetsbare plaatsen gaan broeden krijgen na de melding van de vondst van het nestje alsnog een bescherming. Daarnaast geven de vrijwilligers voorlichting aan basisschoolleerlingen die meehelpen de strandjes in het voorjaar vrij te maken van afval. Ze delen flyers uit en vragen de bezoekers van de stranden de honden aan te lijnen. En laten mensen meekijken door hun verrekijkers om te genieten van deze kleine vogels die het zwaar hebben in ons land.

Vijftig vrijwilligers zetten zich in langs de Oosterschelde, Westerschelde en Voordelta, ondersteund door Nationaal Park Oosterschelde, Vogelbescherming, Delta Milieuprojecten, Het Groene Strand en de terreinbeherende organisaties als Natuurmonumenten, Het Zeeuwse Landschap en Staatsbosbeheer. Allemaal doen we onze uiterste best om te zorgen dat de strand- en dijkbroeders de rust en ruimte krijgen om veilig te broeden.

Bontbekplevier

In heel Nederland broeden slechts 300 á  400 paartjes bontbekplevieren. Het grootste deel hiervan broedt in de Delta en de strandjes rond de Oosterschelde zijn voor deze soort het belangrijkst. De schorretjes die deze vogels uitkiezen om te broeden zijn in het vroege voorjaar nog erg rustig. Maar met mooi weer zullen omwonenden en toeristen graag gebruik willen maken van deze strandjes langs de Oosterschelde. En vaak worden de kleine nestjes – eigenlijk meer een kuiltje in het zand – niet opgemerkt. Recreatie maar ook springtij of slecht weer kunnen er voor zorgen dat het nestjes verloren gaat. Toch zien we, sinds het plaatsen van rasters, het broedsucces stijgen. In 2022 steeg het broedsucces naar 1,4 jong per broedpaar.

Strandplevier

Landelijk broeden er nog 200 paar strandplevieren in Nederland en ook deze vogel broedt met name in de Delta, bijvoorbeeld op de Grevelingendam, in de Scherpenissepolder en op het Verklikkerstrand. Met name op het strand ondervindt deze vogel veel last van de recreatiedruk, loslopende honden maar ook springtij en slecht weer. Ondanks alle uitdagingen zien we dat er meer jongen groot worden uit een nest welke bescherming heeft gekregen dan nestjes buiten een afrastering. Het broedsucces is gemiddeld 0,7 jong per paar.

Succes

Door het plaatsen van flexnetten (schapenrasters), palen met touw, nestkooien, kuikendakjes, informatiepanelen, wildcamera’s en het geven van voorlichting zien we dat het broedsucces bij zowel de bontbekplevier als de strandplevier groter is dan bij de nestjes waar dit niet gebeurd. Het is dan ook fantastisch dat zoveel vrijwilligers en zoveel betrokken partijen hun best doen om deze vogels te helpen om ze in alle rust te kunnen laten broeden. Omdat het aantal broedparen nog altijd heel beperkt is, zullen we dit de komende jaren moeten blijven doen. De vogels van de dijken en stranden verdienen een beetje extra hulp.

Wat kunt u doen?

Op veel dijken en stranden worden de nesten beschermd door afzettingen en staan er borden met meer informatie over de strand- en dijkbroeders. We vragen aan alle bezoekers van de dijken en stranden om rekening te houden met deze vogels: houd afstand van de nesten en houd de hond aan de lijn. Zo geniet u van de natuur zonder de vogels te verstoren.