Het bos van de Schelphoek is nog relatief jong: ruim zestig jaar geleden aangeplant op de oevers van de binnendijkse kreek, na de Watersnoodramp. Toch zijn de eiken en essen die er staan inmiddels flink "uit de kluiten" gegroeid. Helaas hebben ook hier de essen last van de essentaksterfte en moeten gerooid worden als ze op plaatsen groeien langs een wandelpad. Na de rooiwerkzaamheden worden weer 7.500 nieuwe bomen en struiken aangeplant.

Essentaksterfte

In heel Nederland zijn de oer-Hollandse essen ziek geworden door deze schimmel: de essentaksterfte. In een bos met grote bosvakken is dat geen probleem, daar mogen bomen omvallen want dood hout is goed voor de biodiversiteit in het bos. En wellicht herstellen enkele essen van deze schimmelziekte. Maar in de smalle strookjes bos langs de kreek van de Schelphoek, met veel paden, kan dit niet. Zieke essen in de valzone van een pad moeten, wegens het risico op ongelukken, verwijderd worden. Dat betekent dat veel essen omgezaagd moeten worden. Bijzondere bomen, met belangrijke ecologische waarden, blijven staan. Hierin zitten spechtenholen of horsten van roofvogels.

Veiligheid

Het verwijderen van de zieke essen hadden we veel liever niet gedaan, maar we kunnen én mogen het risico niet lopen dat er slachtoffers vallen door omvallende bomen of grote takken die afbreken. Vaak zie je aan de buitenkant van de essen niet dat ze ziek zijn. Wie er echter oplet ziet de scheuren in de bast en de dode takken in de top van de boom. Een omgezaagde es laat een duidelijk beeld van de ziekte zien: verkleurd hout en jaarringen die loslaten. Deze bomen vallen nog niet direct om maar vormen in de toekomst een groot probleem voor de veiligheid van de bezoekers.

Hout voor de aannemer

Het vrijgekomen hout is vervallen aan de aannemer. Hij verzaagt de betere delen van de essen tot planken en balken. Van de lange delen, mits niet teveel aangetast, worden stelen gemaakt. Het resthout wordt door een zorgboerderij verzaagd en verpakt. Van het takhout worden hoogwaardige snippers gemaakt voor de spaanplaatindustrie. Wat nog overblijft, blijft achter in het bos. Hier kunnen dieren in schuilen en nestelen.

7.500 Nieuwe bomen en struiken

Het verwijderen van de zieke essen zorgt ervoor dat er gaten zullen vallen in het bos. Door het vele licht op de bodem ontstaan er ontkiemingsmogelijkheden voor de natuurlijke verjonging van bomen en struiken. Ook zullen soorten als fluitenkruid, speenkruid, aronskelk en look-zonder-look opkomen. Naast de natuurlijke verjonging worden 7.500 jonge bomen en struiken aangeplant: fladderiep, zoete kers, linde, eik, hazelaar en walnoot. Allerlei soorten die goed passen op de Zeeuwse bodem en goed zijn voor de biodiversiteit.

Modder

De Schelphoek bestaat bekend om het enorme stroomgat van na de Watersnoodramp, om de vogels als ijsvogel, nachtegaal en kleine zilverreiger, maar ook om de laarzenpaden. Na flinke regen kunnen sommige delen van het pad erg modderig zijn. Met alle regen van de afgelopen maanden zijn de paden er niet beter op geworden en nu er gewerkt wordt en machines af en aan rijden lijken de paden onbegaanbaar. Tot aan het broedseizoen wordt er gewerkt, daarna zullen de paden hersteld worden. Houd de komende tijd rekening met de staat van de paden en trek in ieder geval laarzen aan.

Ontstaan van de Schelphoek

De Schelphoek is ontstaan tijdens de februarinacht van 1953 toen de dijk doorbrak en grote delen overstroomden. Aanvankelijk leek het gat in de dijk hier nog ‘mee te vallen’ al stroomde het dorp Serooskerke wel onder en verdwenen er enkele boerderijen en een café. Maar in de dagen, weken en maanden na de ramp werd het gat in de dijk almaar groter en dieper. In augustus, een half jaar na de ramp, was het stroomgat uiteindelijk 520 meter breed en 38 meter diep. Bij elke vloed stoomde 120 miljoen kubieke meter water over een vlakte van 9000 hectare uit. De stroomgeulen waren te diep om te dichten, daarom werd er een ruim vier kilometer lange ringdijk aangelegd bestaande uit caissons. Ruim tweehonderd hectares landbouwgrond werd zee. Een extra caisson werd afgezonken om de diepste geul te dichten. De laatste caisson steekt nog boven de dijk uit met bovenop een uitkijktoren.

Natuur langs de kreek

Na de afdichting werd door Staatsbosbeheer bomen en struiken aangeplant en ondertussen is het een afwisselend bos geworden waar reeën leven, uilen voor nageslacht zorgen en op de graslandjes zeldzame orchideeën groeien. Op dit moment wordt er hard gewerkt en ziet het bos er chaotisch uit. Maar als het straks weer lekker weer is, de bomen en struiken uitlopen, de vogels weer volop zingen, dan is het weer heerlijk wandelen in en om de Schelphoek.