Aangetaste essen (verkleuring in het hout)

Nu de meeste zieke essen (essentaksterfte) en iepen (iepenziekte) in De Pluimpot geveld zijn, is goed te zien wat er over is gebleven van het bos: kale stukken met hier en daar nog staande bomen, kapot gereden paden, stapels hout, veel takken en een kale dijk. Voor wie er vaak kwam, herkent het bos niet meer terug. Dat het verwijderen van de aangetaste essen en dode iepen een groot effect op het bos zo hebben wisten we. Helaas hebben de natte werkomstandigheden én de stormen Eunice en Franklin voor nog meer chaos gezorgd.

Zieke essen

In heel Nederland zijn de oer-Hollandse essen ziek geworden door een schimmelinfectie met als gevolg dat er afgestorven takken kunnen uitbreken of hele bomen kunnen omvallen. In een bos met grote bosvakken is dat geen probleem, daar mogen bomen omvallen want dood hout is juist erg goed voor meer biodiversiteit in het bos. Maar in het smalle strookje bos langs de kreek van De Pluimpot kan dat niet. Zieke essen in de valzône van een wandel- of fietspad moeten, wegens het risico op ongelukken, verwijderd worden. En dat betekent dat bijna alle essen en iepen omgezaagd moesten worden. Bijzondere bomen, aangegeven met een blauwe stip, blijven getopt staan. Hierin zitten spechtenholen of horsten van roofvogels.

Verlies

Het verwijderen van het merendeel van de bomen zorgt ervoor dat de ontwikkeling van het bos in jaren is teruggezet. Nieuwe bomen en struiken zullen uit zaad of vanuit de wortel zich weer ontwikkelen, maar het zal even duren voordat er weer een echt bos staat. Waar nodig zullen we bomen aanplanten, zoals we dit bij de eerste werkzaamheden ook gedaan hebben. Door het vele licht op de bodem ontstaan er ontkiemingsmogelijkheden voor fluitenkruid, speenkruid, aronskelk en look-zonder-look en andere kruiden. Het bos zal er anders uit gaan zien, maar er zullen genoeg schuil-, broed- en voedselmogelijkheden voor alle dieren van het bos.

Ook voor de wandelaars zal het wennen zijn: het bos voelt misschien niet meer als bos en het prachtige laantje heeft zijn charmes verloren. Toch zal iedereen verbaast zijn over hoe snel het bos zich weer weet te herstellen. Wie nu even stil staat in het bos hoort de roodborstjes zingen om het beste territorium, ziet heggemussen op de grond scharrelen, grote bonte spechten zijn al bezig met de inspectie van de nestholtes en het bos zit vol prenten van reeën. Het wandelen zal anders zijn, maar als straks het hout uit het bos is gereden, de takken op rillen zijn gezet en de paden weer te bewandelen zijn, wordt  het echt weer genieten in het bos van De Pluimpot.

Het verwijderen van de essen en iepen hadden we veel liever niet gedaan, maar we kunnen én mogen het risico niet lopen dat er slachtoffers vallen door omvallende bomen of grote takken die afbreken. Hier moest ingegrepen worden, met deze chaos tot gevolg. Het kost Staatsbosbeheer veel geld om deze werkzaamheden te laten uitvoeren, terwijl de prijs van het aangetaste of dode hout slecht is. Voor alle dieren, wandelaars en voor Staatsbosbeheer is deze klus een groot verlies.

Hout

De betere delen van de essen gaan naar een plaatselijke meubelmaker die er kasten van maakt. Van de lange delen, mits niet te veel aangetast, worden bezemstelen gemaakt. Het resthout wordt door een zorgboerderij verzaagt en verpakt voor openhaardhout. De takken worden op rillen gezet en blijven in het bos. Dood hout, zowel staand in de vorm van de getopte bomen als ook de liggende takken, zorgen voor een explosie aan biodiversiteit in het bos met name voor de vele insecten. En die trekken weer vogels en zoogdieren aan.

Straks weer genieten van De Pluimpot

De werkzaamheden gaan door tot de start van het broedseizoen. Nog niet alles zal dan klaar zijn, dat wordt na de zomer opgepakt. Daarna kan de natuur weer zijn gang gaan. Waar nodig zullen we in de herfst bomen aanplanten, naast dat we verwachten dat het bos zich hersteld door middel van natuurlijke verjonging. Het is misschien nu nog niet voor te stellen, maar straks is dit weer een heerlijk plek voor een wandeling, voor het observeren van de vogels op de kreek of in het bos of het genieten van de reeën op het weitje. De eerste bomen en struiken lopen al uit, fluitenkruid kleurt de bodem al groen, de wilgen staan al in bloei.